Γιατί γουργουρίζουν οι γάτες;

Γατόφιλοι και μη, όλοι γνωρίζουν ότι οι γάτες γουργουρίζουν. Όμως, γιατί το κάνουν αυτό;

Το τρίπτυχο χαρά – άνεση – ασφάλεια

Επικρατεί ευρέως η άποψη ότι οι γάτες γουργουρίζουν όταν είναι χαρούμενες, όπως αντίστοιχα ένας χαρούμενος άνθρωπος χαμογελά ή ένας σκύλος κουνάει σαν τρελός την ουρά του. Κι αυτή η άποψη φαίνεται πως είναι σωστή. Στην πραγματικότητα, όμως, το γουργουρητό για τη γάτα είναι ο πιο συνηθισμένος ήχος που παράγει. Λαμβάνοντας αυτό υπόψιν, θα φορούσαμε παρωπίδες αν απλώς αρκούμασταν στο ότι οι γάτες γουργουρίζουν μόνο όταν είναι χαρούμενες. Το pet-in.gr επιχειρεί να προσεγγίσει το θέμα και να απαντήσει, τόσο μέσα από τα όσα αναφέρονται σε αξιόπιστες διαδικτυακές πηγές, όσο κι υπό το πρίσμα της επιστήμης.

Αρχικά, παρότι οι γάτες πράγματι γουργουρίζουν όταν είναι χαρούμενες, δηλαδή όταν βρίσκονται σε ένα περιβάλλον όπου νιώθουν άνεση και ασφάλεια, δεν πρέπει να το ερμηνεύουμε πάντοτε έτσι. Εξάλλου, το γουργουρητό ή γουργούρισμα δεν είναι πάντα το ίδιο. Και για να το παρατηρήσουμε αυτό, αρκεί να δώσουμε λίγη περισσότερη προσοχή στους ήχους που παράγει η γάτα μας.


Κοινωνικοποίηση

Πέραν του άνετου και ασφαλούς περιβάλλοντος που μπορεί να κάνει τις γάτες να γουργουρίσουν ή της ηρεμίας που νιώθουν μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ειδικά όταν την ίδια ώρα τις χαϊδεύουμε κι ασχολούμαστε μαζί τους, το ίδιο θα κάνουν και σε περιπτώσεις που θα νιώσουν κοινωνικές, σε μία προσπάθεια να συναναστραφούν με άλλες γάτες ή ζώα γενικά, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου. Αν και προκειμένου να νιώσει κοινωνική μια γάτα, αυτό από μόνο του προϋποθέτει να είναι ήρεμη, επομένως κρατάμε ότι το γουργουρητό χρησιμοποιείται από τη γάτα για να εκπέμψει “κύματα ηρεμίας”. Δηλαδή, να δείξει στο περιβάλλον της, ότι εκείνη τη στιγμή νιώθει άνετα και είναι πρόθυμη για συναναστροφή.


Τροφή, νευρικότητα και μερικές πρόσθετες ενδείξεις

Για να επιβεβαιώσουμε ότι η γάτα μας προσπαθεί να εκφράσει την ηρεμία και τη χαρά της μέσα από το γουργουρητό της, μπορούμε να παρατηρήσουμε αν έχει τα μάτια της μισόκλειστα, καθώς κι αν η ουρά της είναι κατά κύριο λόγο ακίνητη. Αν το γουργουρητό δε συνοδεύεται από αυτά τα σημάδια, τότε ίσως να σημαίνει κάτι άλλο. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια «παράκληση» για παροχή τροφής, ειδικά εάν το γουργούρισμα διακόπτεται περιστασιακά κι από νιαουρίσματα. Άρα, ένας ακόμα πιθανός λόγος είναι η πείνα ή απλώς η όρεξη της γάτας να “τσιμπήσει”. Άλλωστε, οι γάτες είναι από τα ζώα που προτιμούν τα μικρά και συχνά γεύματα, επομένως το συχνό γουργουρητό θα μπορούσε σε πολλές περιπτώσεις να αποδίδεται σε αυτό.

Υπάρχουν, όμως, κι άλλοι πιθανοί λόγοι. Οι γάτες γουργουρίζουν, επίσης, όταν είναι νευρικές ή αγχωμένες, γι’ αυτό μη βιάζεστε να καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι η γάτα που σηκώσατε στα χέρια σας από το δρόμο είναι χαρούμενη που της δίνετε σημασία, γιατί μπορεί απλά να μη νιώθει έτοιμη να σας εμπιστευτεί και να γουργουρίζει καθαρά και μόνο από τη νευρικότητα που της προκαλείτε. Επειδή δε σας εμπιστεύεται ακόμη, δε σημαίνει κι ότι θέλει να σας επιτεθεί, κι άρα σ’ αυτήν την περίπτωση το γουργουρητό λειτουργεί περισσότερο ως προειδοποίηση για το ότι δε νιώθει άνετα με αυτό που πάτε να κάνετε. Επίσης, γουργουρητό μπορεί να χρησιμοποιήσει και μια γάτα που νιώθει πόνο ή δυσφορία, τα οποία προφανώς της προκαλούν άγχος και νευρικότητα.


Η προσπάθεια αυτοχαλάρωσης και ο δεσμός με τη μαμά – γάτα

Ένας άλλος λόγος είναι το να προσπαθεί να ηρεμήσει τον εαυτό της και να χαλαρώσει. Αναφέρθηκε ήδη ότι οι γάτες γουργουρίζουν όταν είναι ήρεμες, όμως το κάνουν και σε περιπτώσεις που δεν είναι όσο ήρεμες θα ήθελαν, απλώς επειδή επιχειρούν να επιφέρουν τη χαλάρωση και την ηρεμία στον εαυτό τους από μόνες τους. Φυσικά, αυτός δεν είναι ένας μηχανισμός μοναδικός στις γάτες. Ακόμη κι ένα μωρό χρειάζεται την πιπίλα του για να ηρεμήσει, κι αν δεν την έχει, θα πιπιλίσει πιθανότατα το δάχτυλό του. Ή θα αναζητήσει τη χαλάρωση, ζητώντας τη από τη μητέρα του.

Κι αυτό, μας οδηγεί στον επόμενο λόγο για τον οποίο μια γάτα μπορεί να γουργουρίζει, κι έχει να κάνει με το δεσμό ανάμεσα σε ένα νεογέννητο γατάκι και τη μητέρα του. Τα γατάκια ηλικίας λίγων ημερών είναι πολύ πιθανό να γουργουρίζουν, καθώς με αυτόν τον τρόπο ενημερώνουν τη μητέρα τους για το μέρος όπου βρίσκονται ή για το εάν είναι καλά, ενώ τα βοηθά επίσης να δεθούν περισσότερο μ’ εκείνη. Άλλωστε, είναι ο μόνος τρόπος επικοινωνίας που έχουν σ’ αυτό το στάδιο της ζωής τους. Η μητέρα-γάτα από την πλευρά της, μπορεί να χρησιμοποιήσει το γουργουρητό για να νανουρίσει τα γατάκια της, αντίστοιχα όπως μια μητέρα μπορεί να σιγοτραγουδάει στο μωρό της που είναι έτοιμο να κοιμηθεί.


Αυτοΐαση

Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το γουργουρητό βοηθάει τις γάτες να αναρρώσουν ταχύτερα από έναν τραυματισμό. Τα γουργουρητά χαμηλής συχνότητας προκαλούν δονήσεις μέσα στο σώμα, οι οποίες μπορούν να επουλώσουν τα οστά και τους μύες τους, να επιδιορθώσουν τους τένοντες, να διευκολύνουν την αναπνοή και να μειώσουν τον πόνο και το πρήξιμο. Αυτό θα μπορούσε να αποτελεί και την εξήγηση στο γιατί οι γάτες αντέχουν πτώσεις από μεγάλα ύψη και έχουν, συνήθως, λιγότερες επιπλοκές μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, εν συγκρίσει με τους σκύλους.

Photograph by Michael Sum
Photograph by Michael Sum

Υπό το πρίσμα της επιστήμης

Η λίστα των λόγων που ενδέχεται να προκαλέσουν την παραγωγή του συγκεκριμένου ήχου, δεν τελειώνει εδώ, αλλά ας δούμε τι έχει να πει η επιστήμη. Παρότι οι έρευνες των επιστημόνων είναι σχετικά περιορισμένες, το συγκεκριμένο θέμα έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον τους πάνω από 50 χρόνια πριν.

Ωστόσο, παρά το εκτεταμένο ενδιαφέρον, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει την ικανότητα των οικόσιτων ζώων να επικοινωνούν με τον άνθρωπο σε αυτό που αποτελεί πλέον το φυσικό τους περιβάλλον, δηλαδή το ανθρώπινο σπίτι. Σύμφωνα με μία από τις πιο πρόσφατες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, οι οικόσιτες γάτες χρησιμοποιούν το γουργουρητό για να ζητήσουν τροφή από τους ανθρώπους, εκμεταλλευόμενες προφανώς τις προκαταλήψεις τους σχετικά με την παροχή φροντίδας.

Στα πλαίσια της έρευνας, όταν οι άνθρωποι άκουγαν ηχογραφημένα γουργουρητά γατών που αναζητούσαν τροφή σε ίδιες συχνότητες με γουργουρητά που καταγράφηκαν σε περιβάλλοντα όπου οι γάτες δε ζητούσαν τροφή, ακόμη και άτομα που δεν είχαν καμία εμπειρία στις γάτες και τη συμπεριφορά τους, έκριναν ότι τα γουργουρητά που σχετίζονταν με την τροφή ακούγονταν πιο επείγοντα και λιγότερο ευχάριστα.

Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενσωματωμένη μέσα στο εκ φύσεως χαμηλών συχνοτήτων γουργουρητό τους, υπάρχει και μια φωνητική συνιστώσα υψηλής συχνότητας, που θυμίζει κραυγή ή νιαούρισμα, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον χαρακτηρισμό του γουργουρίσματος ως επείγον ή ήρεμο και ευχάριστο.

Οι επιστήμονες δοκίμασαν, επίσης, να αφαιρέσουν τη συγκεκριμένη συχνότητα με επεξεργασία και να επαναλάβουν τη διαδικασία. Με αυτόν τον τρόπο, διαπίστωσαν ότι τα γουργουρητά εκλαμβάνονταν πλέον από τους ανθρώπους ως λιγότερο σημαντικά ή επείγοντα. Έτσι, διερεύνησαν το ενδεχόμενο η συγκεκριμένη υψηλή συχνότητα να εκμεταλλεύεται μια εγγενή ευαισθησία των θηλαστικών που σχετίζεται με τη φροντίδα των παιδιών τους. Αν, δηλαδή, το υψηλής συχνότητας κλάμα ενός μωρού που καλεί τη μητέρα του να το φροντίσει,για παράδειγμα, συνδέεται με τη συγκεκριμένη συχνότητα στο γουργουρητό των γατών.

Στο παρελθόν, είχαν πραγματοποιηθεί ξανά παρόμοιοι παραλληλισμοί, όπως μεταξύ των κραυγών μιας γάτας και του κλάματος ενός ανθρώπινου βρέφους. Η συγκεκριμένη έρευνα καταδεικνύει ότι μια τέτοια κραυγή, όταν είναι ενσωματωμένη στο φυσικό χαμηλόφωνο γουργουρητό, τονίζεται υπερβολικά από τις γάτες που αναζητούν τροφή. Και οι άνθρωποι φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σ’ αυτήν.

Οι ίδιοι διατυπώνουν την άποψη ότι η συμπερίληψη αυτής της συνιστώσας υψηλής συχνότητας μέσα στο γουργουρητό θα μπορούσε να χρησιμεύει ως ένα «λεπτό μέσο εκμετάλλευσης», αξιοποιώντας την εγγενή ευαισθησία των θηλαστικών σε τέτοιες κραυγές, πιθανότατα καθιστώντας την κραυγή λιγότερο αρμονική, με αποτέλεσμα να μην εκλαμβάνεται ως συνηθισμένη. Αναφέρουν, μάλιστα, ότι οι τυπικές συχνότητες του γουργουρητού της γάτας είναι όντως συγκρίσιμες μ’ εκείνες του κλάματος ενός μωρού, το οποίο τοποθετείται μεταξύ 300 και 600 Hz για ένα υγιές βρέφος.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο ότι οι γάτες μέσω του γουργουρητού, επιχειρούν να παράξουν έναν ήχο που να ξεχωρίζει από τους άλλους, ώστε να είναι δύσκολο να αγνοηθεί, και σε γενικές γραμμές θεωρούν ότι αποτελεί και μία προσπάθεια «εκμετάλλευσης» της ευαισθησίας που παρουσιάζουν οι άνθρωποι, όπως και άλλα θηλαστικά, στις συγκεκριμένες συχνότητες, η οποία αποσκοπεί στο να ενισχύσουν τη φροντίδα που λαμβάνουν, καθώς και τη συναναστροφή τους με τα άλλα ζώα ή την αποδοχή τους σε ένα περιβάλλον.

Photograph by Anime Ispir
Photograph by Anime Ispir

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, την επόμενη φορά που θα ακούσουμε τη γάτα μας ή μια άλλη γάτα να γουργουρίζει, θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ πριν αποφασίσουμε ότι γνωρίζουμε το λόγο που το κάνει, καθώς η χαρά και η ηρεμία είναι μόνο δύο από τους πολλούς λόγους για τους οποίους γουργουρίζει μια γάτα. Στην ουσία, πρόκειται για έναν ολόκληρο μηχανισμό επικοινωνίας.

Ο μόνος τρόπος να αυξήσουμε την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τι πραγματικά θέλει να «πει» μια γάτα με το γουργουρητό της, αναπτύσσοντας μια αποδοτικότερη επικοινωνία μαζί της, είναι να τη γνωρίσουμε καλύτερα, να εξοικειωθούμε με τις συμπεριφορές της και να συνηθίσουμε να παρατηρούμε πότε το χαμηλών συχνοτήτων γουργουρητό εμπεριέχει και υψηλότερες, πιο “επείγουσες” συχνότητες, σε συνδυασμό πάντα με τη “γλώσσα του σώματός” της.


 

Σχετικά Άρθρα

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ