Η απόρριψη του χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού στην αποχέτευση δεν είναι ο μόνος τρόπος να το «ξεφορτωθούμε». Αντ’ αυτού, μπορούμε να το μετατρέψουμε σ’ έναν παγωμένο δίσκο και στη συνέχεια να το πετάξουμε στα σκουπίδια. Αυτός ο τρόπος μειώνει τις πιθανότητες να προκληθούν βλάβες στις αποχετεύσεις, αλλά -το κυριότερο- είναι πιο φιλικός προς το περιβάλλον.

Η Κρις Μπορντέσα, συγγραφέας του βιβλίου του National Geographic “Attainable Sustainable: The Lost Art of Self-Reliant Living” και μπλόγκερ στο attainable-sustainable.net., γράφοντας στο National Geographic παρέχει ιδέες για έναν αποτελεσματικό και παράλληλα φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο για να απαλλαγούμε από το χρησιμοποιημένο λάδι.

Ως συγγραφέας και μπλόγκερ που επικεντρώνεται στην πιο πράσινη ζωή, γράφει στο άρθρο της, ακούει συχνά ανθρώπους να προσπαθούν να μειώσουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, με τα οικιακά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένου του χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού, να αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι αυτού του παζλ. Την περιέργειά της κίνησε ένα προϊόν που διαφημίζεται ως στερεοποιητής μαγειρικού λαδιού, το οποίο υπόσχεται να δώσει τη λύση στο δίλημμα τού τι κάνουμε τελικά με το χρησιμοποιημένο λάδι.

Επιλογές απόρριψης χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού

Ας φανταστούμε ότι έχουμε μπροστά μας ένα τηγάνι γεμάτο χρησιμοποιημένο λάδι. Ποιοί είναι ορισμένοι αποτελεσματικοί τρόποι για να το διαχειριστούμε; Αρχικά, η συγγραφέας μάς παροτρύνει να διασφαλίσουμε ότι, προτού «ξεφορτωθούμε» το χρησιμοποιημένο λάδι, το έχουμε αξιοποιήσει στο έπακρο. Ανάλογα με το τι μαγειρέψαμε, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε μερικές φορές ακόμα. Ασφαλώς, μετά από κάποιες χρήσεις θα θελήσουμε όπως και να ‘χει να πετάξουμε το παλιό λάδι, προκειμένου να μην αρχίσει να επηρεάζεται η γεύση του φαγητού από την υπέρμετρη χρήση του ίδιου λαδιού.

Τα εστιατόρια και οι εμπορικές εγκαταστάσεις έχουν τη δυνατότητα, γράφει η Κρις Μπορντέσα, να στέλνουν δισεκατομμύρια γαλόνια απορριπτόμενων μαγειρικών λαδιών ετησίως για να μετατραπούν σε βιοντίζελ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα βιολογικής προέλευσης υποκατάστατο του συμβατικού ντίζελ. Για όλους εμάς όμως, που μαγειρεύουμε στο σπίτι, ένα τηγάνι γεμάτο λάδι που είναι άχρηστο πλέον για χρήση στη μαγειρική, στα μάτια μας αποτελεί ένα δοχείο γεμάτο με λιπαρά απόβλητα. Και συχνά δεν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε.

Το να απορρίπτουμε χρησιμοποιημένο λάδι στην αποχέτευση ή να το πετάμε στην τουαλέτα μπορεί ναι μεν να το «εξαφανίζει», αλλά το λάδι αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους σωλήνες του σπιτιού και να συσσωρευτεί στους υπονόμους. Τα έλαια και τα λίπη συμπεριφέρονται, κατά μία έννοια, σαν μια κόλλα που συγκρατεί διάφορα απορρίμματα του αποχετευτικού δικτύου και μπορεί να προκαλέσει βλάβες που απαιτούν μεγάλο κόστος για να επιδιορθωθούν.

Επίσης, τα μαγειρικά έλαια και τα λίπη που καταλήγουν στο περιβάλλον μπορούν να βλάψουν οικολογικά ευαίσθητες ακτές και να οδηγήσουν στον τραυματισμό άγριων ζώων. Σε ορισμένες κοινότητες των ΗΠΑ, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κομποστοποιήσουν μικρές ποσότητες χρησιμοποιημένων φυτικών ελαίων, αλλά το προϊόν της κομποστοποίησης είναι δύσκολο να απομακρυνθεί όταν απλώς απορρίπτεται στα σκουπίδια. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η απόρριψη του λαδιού τοποθετημένο μέσα σε ένα δοχείο μπορεί να βοηθήσει, αφενός επειδή το δοχείο θα μπορεί να ανακυκλωθεί, και αφετέρου διότι το λάδι θα είναι απομονωμένο από τα υπόλοιπα απόβλητα, εμποδίζοντας τη διάσπασή τους.

Μια πιο «καθαρή» επιλογή για την απόρριψη του λαδιού

Υπάρχουν διάφορες μάρκες προϊόντων στερεοποίησης λαδιού στην αγορά, με διαφορετικές ονομασίες, αλλά κυρίως στο εξωτερικό. Τα προϊόντα αυτά, σύμφωνα με τις αναφορές, κατασκευάζονται από φιλικά προς το περιβάλλον συστατικά που, όταν πασπαλιστούν σε καυτό μαγειρικό λάδι, το στερεοποιούν διευκολύνοντας την εύκολη απόρριψή του. Πώς λειτουργεί αυτό όμως; Η Λάουρα Λέιντι, δημιουργός του στερεοποιητή της εταιρείας FryAway, εξηγεί ότι όταν οι ξηρές νιφάδες ανακατεύονται σε καυτό λάδι, τα φυσικά υδρογονωμένα λίπη φυτικής προέλευσης του προϊόντος λιώνουν και ουσιαστικά γαλακτωματοποιούνται με το χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι.

Μολονότι ενδεχομένως φαίνεται αντιφατικό το να προσθέσουμε περισσότερα λιπαρά για να λύσουμε το πρόβλημα του «λιπαρού χάους», ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί αυτό θα μπορούσε να μας λύσει τις όποιες απορίες. Όταν τα λίπη συνδυαστούν και η θερμοκρασία τους μειωθεί μέχρι περίπου τους 38 βαθμούς Κελσίου, το μείγμα αρχίζει να πήζει, αποκτώντας μια υφή που το καθιστά ευκολότερο στην απομάκρυνσή του εν συγκρίσει με το λάδι στη μορφή του όπως τη γνωρίζουμε. Η πυκνότητα του ψυχθέντος λαδιού τοποθετείται ανάμεσα σε εκείνη του υγρού λαδιού (πριν τη χρήση του προϊόντος στερεοποίησης) και σ’ αυτήν των ξηρών στερεών νιφάδων του προϊόντος. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι είτε ένας στερεός δίσκος, είτε μια παχιά πάστα, κάπως ξηρή, η οποία θα μπορεί εύκολα να απομακρυνθεί με ξύσιμο του σκεύους μαγειρέματος, γράφει η συγγραφέας στο σχετικό άρθρο της στο National Geographic.

Για μικρές ποσότητες λαδιού μπορεί να χρειαστούν μόλις 20 λεπτά για την στερεοποίηση, ενώ για μεγαλύτερες ποσότητες ίσως να χρειαστούν αρκετές ώρες. Όταν το μείγμα κρυώσει, το στερεό πια λάδι μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα από τη φριτέζα ή το τηγάνι και να πεταχθεί απευθείας στα σκουπίδια, στον πράσινο κάδο απορριμμάτων ή σε κάδους κομποστοποίησης, αν η ποσότητα που απορρίπτεται δεν είναι μεγάλη.

Η αποστολή του λαδιού αμέσως μετά τη χρήση σε ΧΥΤΑ, σε αντίθεση με την απόρριψή του σε ένα σφραγισμένο δοχείο, αφήνει ελεύθερα τα μικρόβια να έρθουν σε επαφή με τα απόβλητα και τελικώς να τα διασπάσουν. Είναι ίσως ο πιο εύκολος τρόπος απ’ όσους άλλους έχουν συζητηθεί και προταθεί κατά καιρούς. Αν ακόμη δεν έχετε πειστεί για τη σημασία αυτού του έξτρα βήματος, απλώς αναλογιστείτε ότι ένα λίτρο λαδιού μπορεί να μολύνει σχεδόν ένα εκατομμύριο λίτρα νερού, ποσότητα που υπολογίζεται ότι καλύπτει τις ανάγκες ενός ατόμου σε νερό για 14 χρόνια!

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι στο παρελθόν ο Δήμος Αθηναίων έχει διανείμει δωρεάν δοχεία συλλογής τηγανελαίων σε στρατηγικά σημεία, αποκομίζοντας σημαντικό όφελος για δήμους και κοινότητες, μειώνοντας το κόστος διαχείρισης των όμβριων υδάτων. Επίσης, συστήματα ανάλογα με εκείνα των επαγγελματικών χώρων για τη συλλογή των χρησιμοποιημένων ελαίων μπορεί να μην υπάρχουν ακόμη για τα σπίτια, όμως ορισμένα σούπερ μάρκετ δίνουν τη δυνατότητα απόρριψης μαγειρικών ελαίων σε ειδικούς κάδους που βρίσκονται έξω από τα καταστήματα τους.

Με πληροφορίες από National Geographic