Ακούστε το άρθρο στο Spotify:
Του Θεοφάνη Κανέλλου*
Τα τελευταία χρόνια έχει εκδηλωθεί μια διαρκώς εντεινόμενη τάση για υιοθεσία μικρών ζώων τόσο στις μεγάλες πόλεις όσο και στις μικρότερες, σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι περισσότεροι απ’ του κηδεμόνες θεωρούν δε τα κατοικίδια τους ως μέλη της οικογενείας τους, σε βαθμό που δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτά τα ζώα αποκτούν, πλέον, την δική τους ταυτότητα και δυναμική στο κόσμο της ψηφιακής υγείας.
Αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Και πως καινούργιες έννοιες όπως η τηλεϊατρική, οι φορητές συσκευές ή και ακόμα και τα «έξυπνα ιατρικά εργαλεία» αποκτούν νόημα στην άσκηση της Κτηνιατρικής;
Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσουμε, λοιπόν, να διακρίνουμε όλες τις αναδυόμενες τάσεις στο κόσμο της Κτηνιατρικής αλλά και τα οφέλη τους για τους κτηνιάτρους, τους ιδιοκτήτες των κατοικίδιων ζώων και φυσικά για την υγεία των ζώων αυτών.
ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΥΙΟΘΕΣΙΩΝ
Δεν είναι μόνο ότι ο αριθμός των κατοικίδιων που υιοθετήθηκαν έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο τα κατοικίδια, γενικά, έλαβαν αυτή την απαραίτητη βοήθεια σχετικά με τα άμεσα προβλήματα υγείας τους.
Είναι γεγονός πως η αγορά που ασχολείται με τα κατοικίδια ζώα έχει μεγαλώσει: η πώληση ζωοτροφών, παιχνιδιών, φαρμάκων και φορητών συσκευών έχει εκτοξευθεί. Εκτιμάται δε, πως η αγορά που ασχολείται με την φροντίδα των κατοικίδιων ζώων προσέγγισε το ιστορικά υψηλό επίπεδο των 232 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021.
Παράλληλα, οι ανάγκες, οι προκλήσεις και τα ψηφιακά μέσα των κτηνιάτρων σήμερα είναι εντυπωσιακά παρόμοια μ’ εκείνα των γιατρών και αυτό γιατί στόχος είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην Κτηνιατρική να συντείνει στην μακροζωία και στην ευζωία των ζώων.
Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ
Οι Millennials και η Generation Z είναι η μεγαλύτερη και ταχύτερα αναπτυσσόμενη δημογραφική (πληθυσμιακή) κατηγορία ιδιοκτητών κατοικίδιων ζώων.
Υπολογίζεται ότι θ’ αντιπροσωπεύουν το >50% της ιδιοκτησίας κατοικίδιων ζώων σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Αυτή η νέα γενιά κηδεμόνων κατοικίδιων ζώων συμπεριφέρεται διαφορετικά από τις προηγούμενες γενιές. Δείχνοντας μεγαλύτερη προθυμία να εξασφαλίσει μια πιο προσεκτική διαδικασία σε ό,τι αφορά στη λήψη αποφάσεων για το κατοικίδιο τους.
Διαδικασία που αξιοποιεί περισσότερες πηγές πληροφοριών, πέρα από τον κτηνίατρο τους, ώστε να αισθάνονται ότι ανταποκρίνονται πλήρως στην ευθύνη τους για την συνολική ευημερία του κατοικίδιου της.
Αυτή η γενιά έχει, επιπλέον, σε μεγάλη εκτίμηση την άνεση και την διαφάνεια καθώς δείχνει πρόθυμη να ξοδέψει χρήματα για αυτά τα χαρακτηριστικά καθώς επίσης είναι ανοικτή να υιοθετήσει νέες και ευρηματικές λύσεις για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία συγκεκριμένων προβλημάτων υγείας για τα κατοικίδια τους.
Για αυτόν τον λόγο οι κτηνίατροι θα πρέπει να προσαρμόσουν κάποιες από τις πρακτικές τους σε αυτές τις νέες τάσεις.
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Οι τάσεις αναζήτησης υψηλού επιπέδου υπηρεσιών είναι ιδιαίτερα εμφανείς στον τομέα της υγείας των κατοικίδιων ζώων.
Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων αντιλαμβάνονται, πλέον, και είναι ενημερωμένοι για τ’ αποτελέσματα διάφορων θεραπευτικών μεθόδων όπως αυτές των αλλεργιών και αγοράζουν έτσι πιο εξατομικευμένες θεραπείες, βασισμένες στις ακριβείς συνθήκες υγείας του κατοικίδιου τους.
Ακόμη, η ψυχική υγεία των κατοικίδιων ζώων έχει μπει στο στόχαστρο των συζητήσεων, καθώς αποτελεί αποτέλεσμα αυτών ακριβώς των τάσεων.
Ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ιδιοκτητών ανησυχεί για το stress των κατοικίδιων ζώων τους, καθώς αυτά θεωρούνται μέλη της οικογένειας.
ΟΙ ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Τα σχετικά ψηφιακά προϊόντα και οι ζωοτροφές, σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες μπαίνουν εξίσου στο κέντρο της προσοχής.
Η πρόοδος στην Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) και στους βιοαισθητήρες επέτρεψαν την εμφάνιση σημαντικού αριθμού ψηφιακών εταιρειών και νεοφυών επιχειρήσεων.
Τα σχετικά γρήγορα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξης και η έλλειψη σαφών κανονιστικών κατευθυντήριων γραμμών, οδήγησαν σε μια σειρά από αυτές τις τεχνολογίες να φτάσουν στον κτηνίατρο και τον ιδιοκτήτη κατοικίδιων ζώων.
Επομένως, η ψηφιοποίηση συμβάλλει στην αύξηση της αξίας των προϊόντων για κατοικίδια ζώα.
Αρχικά, τα «έξυπνα» προϊόντα κατοικίδιων στόχευαν σε μοναχικούς ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων που δεν μπορούσαν να φροντίσουν το κατοικίδιό τους όλη την ημέρα και επομένως η διατροφή ή το παιχνίδι μαζί τους ήταν ο κύριος σκοπός των έξυπνων προϊόντων για κατοικίδια.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του lockdown, οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων έμειναν στο σπίτι περισσότερο χρόνο με τα ζώα συντροφιάς και αυτό τους οδήγησε και στην αγορά νέων ψηφιακών προϊόντων.
Σύμφωνα με το Wired, στις ΗΠΑ, το 49% των ιδιοκτητών κατοικίδιων αναζητούν προϊόντα για κατοικίδια σε συνδυασμό με την Τ.Π.Ε. (Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών) που μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση χρόνου.
Ωστόσο, εξακολουθούμε να βλέπουμε την αδυναμία αυτών των νέων εργαλείων να τραβήξουν την προσοχή ιδίως των κτηνιάτρων.
ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΥΣ ΜΙΚΡΩΝ ΖΩΩΝ
Από μια ψηφιακή παρατήρηση των πραγμάτων, έχουμε δει την εμφάνιση των ακόλουθων κατηγοριών προϊόντων και υπηρεσιών που θα μπορούσαν να αποκτήσουν τεράστια αξία για τους κτηνιάτρους μικρών ζώων:
• Τα νέα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη ή επιτρέπουν την απομακρυσμένη διάγνωση. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την τεχνολογία imagist που κυκλοφόρησε πρόσφατα με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Η τρέχουσα επίγνωση και η εμπειρία με τα διαγνωστικά τεστ που μπορούν να γίνουν στο σπίτι είναι περιορισμένη, τόσο για τους κτηνιάτρους όσο και για τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων. Συνολικά, οι κτηνίατροι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα διαγνωστικά τεστ που πραγματοποιούνται στο σπίτι -εκτός από αυτά της παρακολούθησης της γλυκόζης στο αίμα για διαβητικά κατοικίδια- καθώς έχουν περιορισμένη γνώση για το τι υπάρχει διαθέσιμο σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, κατανοούν την μεγάλη χρησιμότητα που προκύπτει από την προοπτική των διαγνωστικών τεστ που διενεργούνται εύκολα στο σπίτι και αισθάνονται ότι είναι λογικό να υπάρχουν, πλέον, τέτοιες μέθοδοι στον χώρο της Κτηνιατρικής, δεδομένου του τρόπου και της ταχύτητας με την οποία η τεχνολογία εξελίσσεται. Και ασφαλώς προεξοφλούν ότι αυτές οι μέθοδοι θα οδηγήσουν σε καλύτερη φροντίδα.
• Ανάλυση βίντεο με χρήση στοιχείων μηχανικής μάθησης (machine learning analytics) για ανάλυση βάδισης ζώων. Κάτι που ενδεχομένως θα μπορούσε να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση της πρώιμης έναρξης χρόνιων καταστάσεων όπως η ΟΑ και οι δερματολογικές παθήσεις.
• Φορητές συσκευές, που θα μπορούσαν να παρέχουν πληροφορίες για την ευεξία και την υγεία του κατοικίδιου. Υπάρχουν ήδη πολλές από αυτές τις έξυπνες συσκευές που θα μπορούσαν να καταγράφουν ζωτικές παραμέτρους όπως την θερμοκρασία του σώματος, τον καρδιακό ρυθμό, τον ρυθμό αναπνοής, τα επίπεδα pH κ.λπ. και βοηθούν στην παρακολούθηση της υγείας των κατοικίδιων σε συνεχή βάση. Θα μπορούσαν επίσης να παρέχουν περισσότερες δυνατότητες όπως το GPS για την συνεχή παρακολούθηση του κατοικίδιου καθώς και άλλα εργαλεία απομακρυσμένης παρακολούθησης που βοηθούν τους ιδιοκτήτες να παρακολουθούν τα ζώα τους από απόσταση.
• Ψηφιακά όργανα σχετικά με την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία (HRQOL) με βάση την τεχνητή νοημοσύνη. Ψηφιακά όργανα που παρακολουθούν ενεργά την υγεία των κατοικίδιων μέσω ερωτηματολογίων που βασίζονται σε τεχνητή νοημοσύνη. Το καλύτερο παράδειγμα είναι η δουλειά της NewMetrica στον τομέα του αιφνίδιου και χρόνιου πόνου που χρησιμοποιείται ευρέως από κτηνιάτρους για την αξιολόγηση της συνολικής ποιότητας ζωής των κατοικίδιων ζώων καθώς τα ψηφιακά αυτά όργανα είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητα και μετρούν συγκεκριμένες πτυχές που σχετίζονται με συγκεκριμένα σύνδρομα.
• Τα συστήματα διαχείρισης πληροφοριών πελατών είναι εξίσου σημαντικά στις κλινικές ζώων. Η παρακολούθηση της ευημερίας ενός ζώου προσθέτει σημαντικά στη θεραπεία του και υπάρχουν όλο και περισσότερες πλατφόρμες από τις οποίες μπορούν να επιλέξουν οι κτηνίατροι, τουλάχιστον στα αγγλικά. Εμβολιασμοί, αποτελέσματα εργαστηρίου ή απεικόνισης, στοιχεία επικοινωνίας που διατηρούνται σε ασφαλές σύστημα είναι απαραίτητα σήμερα για την καλυτερη φροντίδα των ζώων.
• Οι εφαρμογές smartphone μπορούν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση των ιατρικών εγγράφων των κατοικίδιων μας, να μας κρατήσουν σε επαφή με τον κτηνίατρο –ειδικά για μετεγχειρητική διαχείριση– και η τηλεϊατρική μπορεί να βελτιώσει την πρόσβαση στη φροντίδα ανά πάσα στιγμή. Η εξ αποστάσεως φροντίδα είναι η νέα πραγματικότητα της υγειονομικής περίθαλψης και καθώς η πανδημία επιτάχυνε τη χρήση διαδικτυακών ραντεβού, πλατφόρμων τύπου e-vet και εικονικής φροντίδας, οι κτηνίατροι πρέπει να έχουν επίγνωση των πρόσθετων οργανωτικών ζητημάτων καθώς επίσης και ζητημάτων απορρήτου των δεδομένων, ενώ πρέπει να μάθουν πώς να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους πελάτες τους σε αυτούς τους εικονικούς χώρους.
Η ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ
Τέλος, η γενετική και η «personalised medicine» των ζώων, που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμα στάδια, έχουν τη δυνατότητα να εξειδικεύσουν τις θεραπείες στις κατά περίπτωση ιδιαίτερες ανάγκες των κατοικίδιων.
Αυτή η προσέγγιση θα οδηγήσει στην ανάπτυξη βιοδεικτών μεγαλύτερης ακρίβειας που θα μπορούσαν να συνδεθούν με τη γενετική προδιάθεση και σε θεραπείες που θα οδηγούν σε εξατομικευμένη ιατρική φροντίδα για τα κατοικίδια.
Αυτές οι νέες δυναμικές απαιτούν οι πρακτικές στα μικρά ζώα να μετατοπιστούν από ένα εξ’ ολοκλήρου κτηνιατρικό – ιατροκεντρικό μοντέλο σε μια πιο ολιστική άποψη του οικοσυστήματος φροντίδας κατοικίδιων ζώων -αυτό περιλαμβάνει συνεργασία με νέους ενδιαφερόμενους φορείς, δημιουργία εμπιστοσύνης με τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων και επένδυση σε νέες ψηφιακές δυνατότητες.
Οι κτηνίατροι θα πρέπει να προσαρμόσουν γρήγορα και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά αυτά τα νέα ψηφιακά εργαλεία και εργαλεία δεδομένων, προκειμένου να συμβάλλουν περαιτέρω στην ευζωία των ζώων και στην όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη διάγνωση και προφύλαξη.
*Ο Θεοφάνης Κανέλλος (φωτογραφία) είναι κτηνίατρος, Διδάκτωρ, Διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Στρατηγικών Σχέσεων Zoetis και Καθηγητής στο Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Surrey, Ηνωμένο Βασίλειο.
