Στις 15 Απριλίου, αιματηρά επεισόδια ξέσπασαν στο Σουδάν της Βορειοανατολικής Αφρικής μεταξύ δύο διαφορετικών στρατών, του στρατηγού Αμπντ αλ Φατάχ αλ Μπουρχάν, επικεφαλής του σουδανικού στρατού, και του Μοχάμεντ Ντάγκαλο, γνωστού ως «Χιμετί», ο οποίος ηγείται των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF).

Ο πόλεμος στο Σουδάν δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία

Μία εβδομάδα αργότερα, μετρώντας ήδη εκατοντάδες νεκρούς, χιλιάδες εγκλωβισμένους και μετά από τουλάχιστον τρεις αποτυχημένες εκεχειρίες, το Σουδάν διολισθαίνει σε έναν ακόμα εμφύλιο. Και δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.

Ο εμφύλιος πόλεμος που εκτυλίσσεται στο Σουδάν για τον έλεγχο της εξουσίας, με πρωταγωνιστές τους δύο πολέμαρχους και επίκεντρο την πρωτεύουσα του Χαρτούμ, δεν προέκυψε ξαφνικά. Λίγα χρόνια μόνο έχουν περάσει από τότε που οι δύο πλευρές που σήμερα συγκρούονται στο Σουδάν βρίσκονταν στο ίδιο στρατόπεδο, το οποίο ανέτρεψε τον προηγούμενο δικτάτορα.

Τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα και ο αξιοζήλευτος φυσικός πλούτος της χώρας την καθιστούν «μήλο της Έριδος» για τις μεγάλες δυνάμεις, την εύνοια των οποίων αναζητούν οι πολέμαρχοι του Σουδάν.

Η κατάληψη του εθνικού εργαστηρίου υγείας

Σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ, μία από τις δύο μαχόμενες πλευρές, χωρίς να καθίσταται σαφές ποια, έχει καταλάβει τον έλεγχο ενός εθνικού εργαστηρίου υγείας στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, στο οποίο υπάρχει βιολογικό υλικό. Οι ίδιοι κάνουν λόγο για μια «εξαιρετικά επικίνδυνη» εξέλιξη.

Οι μαινόμενες μάχες έχουν βυθίσει το Σουδάν στο χάος, ωθώντας το ήδη βαριά εξαρτώμενο από την εξωτερική βοήθεια αφρικανικό κράτος στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Πριν από τις συγκρούσεις, ο ΟΗΕ εκτιμούσε ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού του Σουδάν – ή περίπου 16 εκατομμύρια άνθρωποι – χρειάζονταν βοήθεια, αριθμός που πιθανώς θα αυξηθεί.

Ο Νίμα Σαΐντ Άμπιντ, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο Σουδάν, εξέφρασε την ανησυχία ότι «ένα από τα μαχόμενα μέρη» -δεν προσδιόρισε ποιο- έχει καταλάβει και ελέγχει το κεντρικό εργαστήριο δημόσιας υγείας στο Χαρτούμ και «έδιωξε όλους τους τεχνικούς».

«Τεράστιος βιολογικός κίνδυνος»

«Αυτό είναι εξαιρετικά, εξαιρετικά επικίνδυνο, επειδή στο εργαστήριο έχουμε απομονωμένα δείγματα πολιομυελίτιδας. Έχουμε απομονωμένα δείγματα ιλαράς. Έχουμε απομονωμένα δείγματα χολέρας», δήλωσε ο Δρ Νίμα Σαΐντ Άμπιντ μέσω βιντεοκλήσης από το Πορτ Σουδάν, ενώ στη συνέχεια τόνισε ότι ο βιολογικός κίνδυνος είναι εξαιρετικά μεγάλος: «Υπάρχει τεράστιος βιολογικός κίνδυνος που συνδέεται με την κατάληψη του κεντρικού εργαστηρίου δημόσιας υγείας στο Χαρτούμ».

Το γεγονός ότι οι τεχνικοί εκδιώχθηκαν σε συνδυασμό με τις διακοπές ρεύματος στο Χαρτούμ, σημαίνει επί της ουσίας ότι είναι αδύνατη η σωστή διαχείριση του βιολογικού υλικού που φυλάσσεται στο εργαστήριο για ιατρικούς σκοπούς, όπως επισήμανε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Το εργαστήριο βρίσκεται στο κέντρο της πρωτεύουσας, κοντά στα σημεία όπου διαδραματίζονται οι μάχες μεταξύ του στρατού του Σουδάν και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), μιας παραστρατιωτικής ομάδας που προέκυψε από τη διαβόητη πολιτοφυλακή των Τζαντζαγουίντ, η οποία πολεμούσε στο πλευρό των κυβερνητικών δυνάμεων του Μπασίρ στο Νταρφούρ, όπου και ενεπλάκη σε φρικαλεότητες.

Ο εκτοπισμός Σουδανών πολιτών

Από το ξέσπασμα των μαχών στις 15 Απριλίου, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 20.000 Σουδανοί έχουν καταφύγει στο Τσαντ, ενώ περίπου 4.000 πρόσφυγες από το Νότιο Σουδάν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε η εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Προσφύγων του ΟΗΕ, Όλγα Σαράντο, προειδοποιώντας ότι οι αριθμοί ενδέχεται να αυξηθούν. Σύμφωνα με την ίδια, απροσδιόριστος είναι ο αριθμός των ανθρώπων που εγκατέλειψαν το Σουδάν με προορισμό την Αίγυπτο. «Οι μάχες φαίνεται ότι θα προκαλέσουν περαιτέρω εκτοπισμό, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας», συμπλήρωσε μιλώντας σε ενημέρωση του ΟΗΕ στη Γενεύη.

Η εκπρόσωπος ανέφερε, επίσης, ότι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) κλιμακώνει τις επιχειρήσεις της, παρόλο που ξένες κυβερνήσεις έχουν σπεύσει να εκκενώσουν το προσωπικό από τις πρεσβείες τους και τους πολίτες τους από τη χώρα. Πολλοί Σουδανοί έχουν αναζητήσει απεγνωσμένα τρόπους να ξεφύγουν από το χάος, φοβούμενοι ότι θα συνεχιστεί για καιρό η ολομέτωπη μάχη των δύο πλευρών για την εξουσία.

Αρκετές από τις προηγούμενες εκεχειρίες απέτυχαν, αν και οι διαλείπουσες ανάπαυλες κατά τη διάρκεια της μεγάλης ισλαμικής εορτής του Σαββατοκύριακου επέτρεψαν τη δραματική εκκένωση εκατοντάδων διπλωματών, εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και άλλων αλλοδαπών, μεταξύ αυτών και Ελλήνων, από ξηράς και αέρος.

Με πληροφορίες από Associated Press