Η «πράσινη αποτέφρωση» ή «αλκαλική υδρόλυση», όρος που συχνά συναντάται ως «aquamation», πρόκειται για μια τεχνική αποτέφρωσης που είναι φιλική προς το περιβάλλον. Σε ορισμένες χώρες, η αλκαλική υδρόλυση γίνεται όλο και πιο συνηθισμένη για τα ζώα ως μια πιο «πράσινη» εναλλακτική λύση στην αποτέφρωση, αλλά η Ελλάδα, τουλάχιστον για την ώρα, δεν είναι μια από αυτές.
Όταν αναπόφευκτα έρθει η ώρα ένα ζώο να φύγει από τη ζωή, ο κηδεμόνας του συνήθως απευθύνεται για μια τελευταία φορά στον κτηνίατρό του. Ο κτηνίατρος σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχει τη δυνατότητα να φροντίσει το τι θα γίνει στη συνέχεια, για παράδειγμα μέσω της συνεργασίας του με κάποια δομή για την ταφή ή την αποτέφρωση του ζώου, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε φυσικά ότι υπεύθυνος για το σώμα του ζώου είναι ο ιδιοκτήτης, ο οποίος ανά περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να πληρώσει για αυτήν την «έξτρα» υπηρεσία του κτηνιάτρου.
Η Ντόνα Σούγκαρτ Μπεθιούν, εκτελεστική διευθύντρια της Διεθνούς Ένωσης Κοιμητηρίων και Κρεματορίων Ζώων Συντροφιάς, μιλώντα στο The Atlantic ανέφερε ότι η αποτέφρωση κατοικίδιων ζώων είναι κοινή στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Σύμφωνα με την ίδια, κάποιες από τις πρώτες ειδικές εγκαταστάσεις εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1970 και του 1980, όταν η εν λόγω πρακτική ξεκίνησε να κερδίζει σιγά-σιγά έδαφος στους ανθρώπους. Έκτοτε, η αποτέφρωση έγινε η προεπιλεγμένη μέθοδος, τόσο για ανθρώπους όσο και για ζώα, με αποτέλεσμα πολλοί σήμερα να μην γνωρίζουν ότι υπάρχουν κι άλλες επιλογές.
Ταφή, αποτέφρωση ή αλκαλική υδρόλυση;
Σύμφωνα με την Μπεθιούν, η αλκαλική υδρόλυση έχει το πλεονέκτημα ότι προσφέρει στους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων μια φιλική προς τον πλανήτη εναλλακτική λύση στην αποτέφρωση και την ταφή. Είναι απολύτως κατανοητό ότι η βιωσιμότητα δεν είναι ανάμεσα στα όσα σκέφτεται ένας κηδεμόνας όταν έχει «χάσει» τον τετράποδο φίλο του. Από την άλλη, ένας άνθρωπος που είναι ευαισθητοποιημένος για τα ζώα και το περιβάλλον, το οποίο τα επηρεάζει άμεσα, όπως κι εμάς, δεν σημαίνει ότι παύει να είναι ευαισθητοποιημένος μόλις «χάσει» το κατοικίδιό του, γι’ αυτό είναι πάντοτε καλό να γνωρίζουμε τις επιλογές που έχουμε σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ένα σημαντικό κόστος της συμβατικής αποτέφρωσης είναι το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνονται από τους φλεγόμενους θαλάμους. Η ταφή μπορεί αρχικά να φαίνεται καλύτερη επιλογή, επειδή αν το σώμα ταφεί τοποθετημένο σε ένα κουτί από πεύκο ή από κάποιο άλλο φυσικής προέλευσης δοχείο, θα αποσυντεθεί γρήγορα, αναφέρει ο Εντ Μάρτιν, αντιπρόεδρος του νεκροταφείου κατοικίδιων ζώων του Χάρτσντεϊλ.
Αντίθετα, τα μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία παραμένουν στο χώμα για δεκαετίες. Κάτι που δύσκολα οι περισσότεροι από εμάς θα σκεφτόμασταν είναι ότι οι τάφοι χρησιμοποιούν σημαντική ποσότητα νερού από το υπέδαφος. Κι ενώ ένα σώμα από μόνο του δεν προκαλεί καμία αξιοσημείωτη επίπτωση στο περιβάλλον, η ταφή πολλών σωμάτων αθροιστικά οδηγεί σε υπολογίσιμες επιπτώσεις. Άλλωστε, η γη προορίζεται να καλύπτεται από δάση και λιβάδια.
Στην αντίπερα όχθη, η αλκαλική υδρόλυση είναι αποτελεσματική και δεν παράγει άμεσες εκπομπές, όπως π.χ. η φωτιά, χαρακτηριστικό που την καθιστά μία από τις πιο «πράσινες» μεθόδους που έχουμε στη διάθεσή μας για να συνοδεύσουμε το ζωάκι μας στο τελικό του «σπίτι». Η τεχνική της αλκαλικής υδρόλυσης πρόκειται για την πιο φιλική προς το περιβάλλον μέθοδο για την αποσύνθεση του σώματος ενός νεκρού, ζώου ή ανθρώπου. Η τεχνική περιλαμβάνει τη βύθιση του σώματος σε ένα μείγμα νερού και ισχυρού αλκαλίου, όπως το υδροξείδιο του καλίου, σε έναν μεταλλικό κύλινδρο υπό πίεση που θερμαίνεται περί τους 150 βαθμούς Κελσίου.
Με τη διαδικασία αυτή υγροποιούνται όλα τα μέρη του σώματος εκτός από τα οστά, από τα οποία στη συνέχεια αφαιρείται η υγρασία μέσω της θέρμανσης σε φούρνο, μετατρέπονται σε σκόνη, τοποθετούνται σε μια τεφροδόχο και παραδίδονται στους κηδεμόνες των ζώων -ή στους συγγενείς στην περίπτωση των ανθρώπων. Αν και ανά περίπτωση η διαδικασία μπορεί να διαφέρει.
Σύμφωνα με την Ένωση Αποτέφρωσης της Βόρειας Αμερικής (CANA), η αλκαλική υδρόλυση χαρακτηρίζεται ως «αποτέφρωση χωρίς φλόγες» και επί του παρόντος επιτρέπεται μόνο σε ορισμένες χώρες, με την Ελλάδα να μην είναι μία από αυτές. Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι η αλκαλική υδρόλυση έχει περίπου το ένα δέκατο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της συμβατικής αποτέφρωσης.
Σήμερα, η αλκαλική υδρόλυση επιτρέπεται για τα ζώα στον Καναδά και σε όλη την έκταση των ΗΠΑ, ενώ για ανθρώπους είναι νόμιμη σε 28 πολιτείες. Ίσως η μέρα που η τεχνική αυτή θα είναι νόμιμη στη χώρα μας να αργεί ακόμα, αλλά το pet-in.gr θα επανέλθει επί του θέματος.
