Ακούστε το άρθρο στο Spotify:
Το 1959, το περιοδικό LIFE είχε αποθανατίσει την εγχείρηση που αφορούσε τη μεταμόσχευση του κεφαλιού ενός μικρόσωμου σκύλου στο σώμα ενός άλλου, μεγαλύτερου μεγέθους, σκύλου.
Ο Ρώσος επιστήμονας Βλάντιμιρ Ντέμικοβ, μαζί με την ομάδα του, μέσα σε περίπου 4 ώρες πραγματοποίησαν επιτυχώς την πολύπλοκη επέμβαση, η οποία επρόκειτο για την 24η μεταμόσχευση του σοβιετικού επιστήμονα, που επί σειρά ετών είχε ασχοληθεί με τη μεταμόσχευση διαφόρων οργάνων σε ζώα. Παρά τις επικρίσεις που απολύτως δικαιολογημένα διατυπώθηκαν εις βάρος του για τα πειράματα στα ζώα, ο Ντέμικοβ θεωρείται ένας εκ των κορυφαίων νευροχειρουργών όλων των εποχών, καθώς συγκαταλέγεται ανάμεσα σε εκείνους που άνοιξαν τον δρόμο για τις μεταμοσχεύσεις ανθρώπινων ζωτικών οργάνων.
Ο Ντέμικοβ και η ανήθικη μεταμόσχευση
Ο Βλαντιμίρ Πέτροβιτς Ντέμικοβ γεννήθηκε στη Μόσχα στις 18 Ιουλίου του 1916. Υπήρξε ένας από τους καινοτόμους σοβιετικούς επιστήμονες, ο οποίος, ήδη από την αρχή της καριέρας του, ασχολήθηκε με τις μεταμοσχεύσεις οργάνων σε ζώα, κυρίως σε σκύλους. Σε διάστημα δύο δεκαετιών, από το 1930 έως και το 1950, πραγματοποίησε με επιτυχία μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων σε ζώα. Ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 1950, πειραματίστηκε με πολλά τετράποδα.
Περισσότερο γνωστός, όμως, έμεινε για τις μεταμοσχεύσεις κεφαλιών σκύλων. Η εγχείρηση αυτή αποτελούσε μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτούσε εξαιρετικά λεπτούς χειρισμούς. Για τη μεταμόσχευση χρειάζονταν δύο σκύλοι, ένας μικρού μεγέθους και ένας μεγαλύτερος.
Στην περίπτωση που είχε αναφερθεί τότε το περιοδικό LIFE, ο Ντέμικοβ και η ομάδα του χρησιμοποίησαν ένα Γερμανικό Ποιμενικό ονόματι Brodyaga και ένα κουτάβι, την Shavka. Ο Ντέμικοβ νάρκωσε τα δύο σκυλιά και ακρωτηρίασε το κουτάβι, από τη μέση και πάνω, κρατώντας την καρδιά, τους πνεύμονες και τα μπροστινά πόδια.
Στο Γερμανικό Ποιμενικό έκανε μια τομή στην περιοχή του λαιμού, στο σημείο δηλαδή που θα «ένωνε το μικρότερο σκυλί. Στη συνέχεια ένωσε σταδιακά μεταξύ τους όλα τα αιμοφόρα αγγεία των δύο σκύλων. Η μεταμόσχευση διήρκησε περίπου 4 ώρες. Μετά την επέμβαση, τα δύο σκυλιά είχαν όλες τις αισθήσεις τους ανέπαφες και ήταν σχετικά αυτόνομα.
Το κεφάλι της Shavka, αν και εκείνη μπορούσε να πιει, δεν ήταν συνδεδεμένο με το στομάχι του Ποιμενικού, με αποτέλεσμα όλα τα υγρά του κουταβιού να καταλήγουν, μέσω ενός εξωτερικού σωλήνα, στο πάτωμα. Δυστυχώς, ο 24ος δικέφαλος σκύλος δεν συγκαταλέγεται στις πιο επιτυχημένες μεταμοσχεύσεις του σοβιετικού επιστήμονα, αφού 4 ημέρες αργότερα τα σκυλιά απεβίωσαν.
Το πρωτογενές έργο του Ρώσου επιστήμονα
Πίσω στο μακρινό 1908, πριν από τις προσπάθειες του Ρώσου επιστήμονα, παρόμοιες μεταμοσχεύσεις είχαν αποπειραθεί να φέρουν εις πέρας ο Γάλλος χειρουργός Αλεξίς Καρέλ μαζί με τον Αμερικανό συνάδελφό του, Τσαρλς Γκάθρι. Η εγχείρησή τους, όμως, απέτυχε και μετά από λίγες ώρες χρειάστηκε να κάνουν ευθανασία στον σκύλο με τον οποίο πειραματίστηκαν.
Το πείραμα με τους δικέφαλους σκύλους είναι σαφώς σκληρό και σήμερα προφανώς και θα χαρακτηριζόταν ανήθικο, δεδομένου ότι η μεταμόσχευση των κεφαλιών των δύστυχων τετράποδων δεν υπαγορευόταν από κανέναν ιατρικό λόγο. Εκείνη την εποχή όμως, τα πειράματα του Ντέμικοβ αντιμετωπίστηκαν ως επιστημονική πρωτοπορία, διότι ήταν ο πρώτος που πραγματοποίησε με επιτυχία μεταμοσχεύσεις οργάνων σε ζώα, ενώ ο νευροχειρουργός Ρόμπερτ Γουάιτ εμπνεύστηκε από το έργο του Ντέμικοβ για τη μεταμόσχευση κεφαλιών σε μαϊμούδες.
Την ίδια περίοδο, ο Κρίστιαν Μπάρναρντ, ο Νοτιοαφρικανός καρδιοχειρουργός, ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση καρδιάς από άνθρωπο σε άνθρωπο το 1967, είχε επισκεφτεί τον Ντέμικοβ δύο φορές στο εργαστήριό του και τον θεωρούσε μέντορά του.
Ο Βλάντιμιρ Ντέμικοβ πέθανε στις 22 Νοεμβρίου 1998 από ανεύρυσμα. Ένας δικέφαλος σκύλος του, που έζησε για 38 ολόκληρες ημέρες, βαλσαμώθηκε και από το 1988 εκτίθεται στο Μουσείο Ιστορίας της Ιατρικής στη Ρίγα της Λετονίας.
Πηγή: Allthatsinteresting
