Ακούστε το άρθρο στο Spotify:

Θύματα μύθων και προκαταλήψεων πέφτουν συχνά οι γάτες, με γνωστότερη εκείνη περί κακοτυχίας στους ανθρώπους εξαιτίας της θέασης μιας γάτας με μαύρο τρίχωμα.

Οι μύθοι συνήθως «γεννιούνται» από μυστηριώδη ή αστεία γεγονότα του παρελθόντος, μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και διαιωνίζονται, φτάνοντας μέχρι το σήμερα και προκαλώντας σύγχυση σ’ εκείνους που αναζητούν την αλήθεια. Ας καταρρίψουμε μερικούς μύθους για τις αδέσποτες γάτες, σε μια προσπάθεια να εξαλείψουμε την ύπαρξή τους και ν’ ανοίξουμε το δρόμο προς την πολυπόθητη, για πολλούς, αλήθεια.

Το pet-in.gr ανέτρεξε σε επιστημονικές πηγές, καθώς και σε άρθρα γραμμένα από επαγγελματίες κτηνιάτρους, συγκεντρώνοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να συμπυκνωθούν σε μία απάντηση για κάθε έναν από τους παρακάτω μύθους, παραθέτοντας τις αντίστοιχες αλήθειες.

Μύθοι και αλήθειες

1) Οι εγκυμονούσες γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε επαφή με γάτες

Μονοφραστικά, όχι. Πρόκειται περί μύθου. Δεν υπάρχει κίνδυνος για μια εγκυμονούσα να έρθει σε επαφή με την ίδια τη γάτα, αλλά πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με τα περιττώματά της. Ας δούμε όμως το γιατί. Το τοξόπλασμα (Toxoplasma gondii), κύριος ξενιστής του οποίου είναι η γάτα, πρόκειται για ένα παράσιτο που δύναται να προκαλέσει λοίμωξη στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ αν μολυνθεί μια εγκυμονούσα, είναι πιθανό να μολυνθεί και το ίδιο το έμβρυο. Και το παράσιτο, όπως γίνεται αντιληπτό, βρίσκεται μόνο στα περιττώματά της.

Η πρόληψη της τοξοπλάσμωσης επιτυγχάνεται μόνο μέσω τακτικού και ενδελεχούς ελέγχου της άμμου της γάτας, του τακτικού πλυσίματος των χεριών και της αποφυγής των περιττωμάτων της. Οι εγκυμονούσες θα πρέπει φυσικά να είναι ακόμη πιο σχολαστικές με την τήρηση των ανωτέρω, κι αυτό είναι ίσως η αιτία της σύγχυσης, αλλά και η εξήγηση του πώς προέκυψε ο μύθος που μεταφέρει την απόλυτη άποψη ότι οι εγκυμονούσες πρέπει να αποφεύγουν τις γάτες γενικά.

Ο άνθρωπος μπορεί να προσβληθεί απ’ το παράσιτο και μ’ άλλους τρόπους, αλλά για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο σχετικό άρθρο.

2) Οι αδέσποτες γάτες είναι εχθρικές προς τους ανθρώπους

Εδώ δηλώνω ένοχος. Είναι από τα πράγματα που επί χρόνια πίστευα και ο ίδιος, αλλά είναι μύθος. Οι γάτες είναι ανεξάρτητα ζώα, και – ειδικά σε σχέση με τους σκύλους- δεν είναι και τόσο συναισθηματικά εξαρτώμενες απ’ τους ανθρώπους. Ο κυριότερος λόγος που οι αδέσποτες γάτες αποφεύγουν τους ανθρώπους είναι ο φόβος τους. Κι ενώ σε καμία περίπτωση δεν θα γίνουν επιθετικές απέναντί τους χωρίς λόγο, αν κάποιος επιχειρήσει να τις πειράξει, ή έστω αντιληφθούν τέτοια πρόθεση εκείνες, τότε θα γίνουν επιθετικές προσπαθώντας να αμυνθούν. Το ίδιο, δηλαδή, που κάνουν οι μεγάλοι αιλουροειδείς συγγενείς τους και στην άγρια φύση όταν νιώθουν ότι απειλούνται.

Σ’ αυτήν την παγίδα είχα πέσει κι ο ίδιος, όταν μικρότερος χαϊδεύοντας γάτες στη γειτονιά, ερχόταν ξαφνικά η στιγμή που μου ορμούσαν κι έφευγα απ’ το σημείο γρατζουνισμένος και χωρίς ιδέα για το τι είχε συμβεί. Στο ανθρώπινο μυαλό μου δεν είχα κάνει τίποτα λάθος, αλλά το ότι είχα επιχειρήσει να ακουμπήσω την κοιλιά μιας γάτας που δεν γνώριζα πάνω από ένα λεπτό, ήταν μέγα λάθος. Δεν είχα ακόμη φτάσει σε αυτό το επίπεδο εμπιστοσύνης. Η γάτα δεν είναι από τα πλάσματα που θα σου «χαριστούν». Αν νιώσουν ότι απειλούνται, θα γίνουν γρήγορα επιθετικές. Και τονίζεται, ξανά, πως αυτό πρόκειται για άμυνα.

Οι αδέσποτες γάτες που σιτίζονται τακτικά από εθελοντές είναι αρκετά φιλικές και φυσικά πολύ πιο ευτυχισμένες όταν υιοθετούνται. Ο άγριος χαρακτήρας, που διαμορφώνεται από την αναγκαία επιφυλακή στην οποία βρίσκεται κανείς όταν ζει στον δρόμο, είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει. Για να το θέσουμε απλά, η γάτα δε ξέρει αν τη χαϊδεύεις για να την τεμαχίσεις μέσα στα επόμενα 5 λεπτά ή αν τη συμπάθησες και θέλεις να της κάνεις παρέα. Κρίνει μόνο απ’ όσα της δείχνεις. Κι αν δεν ξέρεις να μιλάς τη «γλώσσα» της, τότε ίσως πράγματι κι εσύ να κινδυνεύεις. Αλλά μην εκπλαγείς αν η γάτα που μάζεψες ως ένα άγριο αιλουροειδές από τον δρόμο μετατραπεί σε «αγγελούδι» μόλις γνωριστείτε και μείνετε μαζί στο σπίτι.

3) Οι γάτες προτιμούν την «αδέσποτη ζωή» από τον εγκλεισμό σε διαμέρισμα

Καμία γάτα δεν επιλέγει να είναι αδέσποτη. Έχει ανάγκη όσα έχουν και όλα τα υπόλοιπα ζώα, δηλαδή την ασφάλεια, την τροφή, την αγάπη και την περίθαλψη. Η ρίζα του μύθου βρίσκεται μάλλον στο ότι οι γάτες θεωρούνται πλάσματα γεμάτα περιέργεια και ενέργεια, που σημαίνει ότι χρειάζονται να εξερευνούν και να ασκούνται. Αυτό είναι αλήθεια. Με τον κατάλληλο εξοπλισμό, όμως, μπορούν να τα κάνουν όλα αυτά μέσα στο σπίτι και να είναι το ίδιο χαρούμενες με το να εξερευνούσαν και να έπαιζαν έξω. Εν ολίγοις, η αλήθεια είναι ότι καμία γάτα δεν θα επέλεγε να είναι αδέσποτη εάν της δινόταν η ευκαιρία να αποφασίσει.

4) Είναι παράνομο να ταΐζουμε αδέσποτες γάτες

Ίσως ο μεγαλύτερος απ’ τους μύθους. Το ότι συχνά υπάρχουν γείτονες που δεν τους είναι ευχάριστη η παρουσία γατών κοντά στο σπίτι τους είναι άλλο ζήτημα. Αλλά το να ταΐζει κανείς αδέσποτες γάτες σε καμία περίπτωση δεν είναι παράνομο, άρα μιλάμε για μύθο. Θα πρέπει, ωστόσο, να αναφερθούν και τα αυτονόητα, ότι δηλαδή πρέπει πάντοτε να ακολουθούνται οι κανόνες καθαριότητας και υγιεινής, καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο φιλόζωος θα έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες νόμων που αφορούν την καθαριότητα. Σίγουρα όχι πάντως με τις συνέπειες κάποιου που απαγορεύει τη σίτιση αδέσποτων ζώων. Τέτοιος νόμος δεν υπάρχει.

Εν τούτοις, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι Δήμοι είναι υπεύθυνοι για την επίβλεψη και σίτιση των αδέσποτων ζώων. Και, δυστυχώς, επειδή ως επί το πλέιστον εκείνοι αδυνατούν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους, η εικόνα φιλόζωων που ταΐζουν αδέσποτες γατούλες στις γειτονιές είναι πολύ συχνή, κι εξίσου συχνά είναι και τα περιστατικά που οι δυσαρεστημένοι γείτονες απειλούν με φράσεις όπως «η σίτιση των αδέσποτων ζώων είναι παράνομη». Αν, λοιπόν, απειληθείτε ή ακούσετε ποτέ ξανά αυτή τη φράση από ανθρώπους της γειτονιάς, να γνωρίζετε ότι όχι μόνο δεν είναι παράνομο να παρέχετε φαγητό στα αδέσποτα ζωάκια, αλλά μπορείτε να προβείτε και σε καταγγελία σε κάποιο αστυνομικό τμήμα της περιοχής σας.

5) Οι αδέσποτες γάτες δεν πρέπει να στειρώνονται για να απολαύσουν τη μητρότητα

Μύθος. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε πως τα ζώα δεν αναπαράγονται από αγάπη, αλλά από ένστικτο. Και είναι πολύ συχνό, όταν δεν είναι στειρωμένα, να αναπτύσσουν διάφορες ασθένειες και παθήσεις. Οι αδέσποτες γάτες θα πρέπει να στειρώνονται μαζικά, δηλαδή σε ολόκληρες αποικίες, και να τοποθετούνται δομές σίτισης ώστε να παραμένουν στην περιοχή. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, συνήθως λόγω παθήσεων, αλλά σε καμία περίπτωση επειδή η μαμά-γάτα «δεν θα απολαύσει τη μητρότητα».

Το pet-in.gr κλείνει με την εύστοχη φράση των κτηνιάτρων της Animal Care Clinic:

«Κανένας μύθος δεν αποτελεί δικαιολογία για την εγκατάλειψη ή την επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε δεσποζόμενες και αδέσποτες γάτες».