Δημόσιο χρήμα εξακολουθεί να ρέει στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων παρά τη συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση των «αναποτελεσματικών», όπως είχαν χαρακτηριστεί, επιδοτήσεων, αναφέρει το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (IISD).
Σε επίπεδα ρεκόρ έφτασαν τα δημόσια κεφάλαια που διοχέτευσαν πέρυσι τα κράτη-μέλη της G20 στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (IISD). Ειδικότερα, το συνολικό ποσό ανήλθε στα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, παρόλο που προ διετίας είχε συμφωνηθεί η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων στη Σύνοδο Κορυφής COP26 που διεξήχθη στη Γλασκώβη.
Η έκθεση δημοσιεύθηκε εν όψει της προγραμματισμένης συνάντησης των κρατών της Ομάδας των 20 στο Δελχί της Ινδίας τον επόμενο μήνα, η οποία θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για την επόμενη μεγάλη διάσκεψη για το κλίμα, που θα πραγματοποιηθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τον προσεχή Νοέμβριο.
Σύμφωνα με τον Guardian, η Τάρα Λάαν, ανώτερη συνεργάτιδα του IISD και επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε πως είναι ζωτικής σημασίας οι ηγέτες να θέσουν τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων στην ημερήσια διάταξη. «Τα στοιχεία αυτά αποτελούν μια έντονη υπενθύμιση των τεράστιων ποσών δημόσιου χρήματος που οι κυβερνήσεις της G20 συνεχίζουν να διοχετεύουν στα ορυκτά καύσιμα – παρά τις ολοένα και πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», ανέφερε η ίδια.
Κατά την καύση των ορυκτών καυσίμων, μεγάλες ποσότητες ρύπων απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα θερμαίνοντας τον πλανήτη και οδηγώντας σταδιακά στην εκδήλωση αυξανόμενης έντασης και συχνότητας ακραίων καιρικών φαινομένων. Επίσης, η ρύπανση γεμίζει τον αέρα με τοξίνες, γεγονός που οδηγεί στην πρόκληση βλαβών στους πνεύμονες καθώς και σε άλλα ζωτικά όργανα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα ορυκτά καύσιμα σκοτώνει από 1 έως 10 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.
Παρ’ όλα αυτά, με το κόστος για την κοινωνία να παρεβλέπεται, ως συνήθως, οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να ενισχύουν τους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων και τους πελάτες τους με δημόσιο χρήμα. Συγκεκριμένα, η έκθεση διαπίστωσε πως οι κυβερνήσεις των 20 πλουσιότερων κρατών παρείχαν πέρυσι 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων, 322 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις από κρατικές επιχειρήσεις και 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε δάνεια από δημόσια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Το συνολικό ποσό έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς ήταν υπερδιπλάσιο από εκείνιο που παρείχαν το 2019.
Παρά το γεγονός ότι οι ηγέτες της G20 συμφώνησαν να καταργήσουν σταδιακά τις αναποτελεσματικές επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων «μεσοπρόθεσμα» ήδη από το 2009, χρειάστηκε η σύνοδος κορυφής Cop26, η οποία διεξήχθη μια ολόκληρη δεκαετία αργότερα, ώστε να συμφωνηθεί η επιτάχυνση των προσπαθειών αυτών. Επιπροσθέτως, η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία επέφεραν αύξηση των τιμών των καυσίμων και του ορίου ενέργειας. Παράλληλα, γιατροί και επιστήμονες προειδοποιούν ασταμάτητα για τους κινδύνους από τις επιδοτήσεις καυσίμων, που οδηγούν με έμμεσο τρόπο πολύ κόσμο στον θάνατο.
The #G20 poured record levels of public money into #FossilFuels last year despite having promised to reduce it. Public money flowing into #coal, #oil & gas in 20 of the world’s biggest economies reached a record $1.4tn in 2022, according to the @IISD_news https://t.co/HhViDY4gLF
— Carbon Tracker (@CarbonBubble) August 23, 2023
«Ανησυχητικό σημάδι»
Τον Φεβρουάριο, μια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) διαπίστωσε ότι η κλίμακα των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων το 2022 ήταν ένα «ανησυχητικό σημάδι για τις ενεργειακές μεταβάσεις». Τον Ιούνιο, μια άλλη έκθεση από την Παγκόσμια Τράπεζα ανέφερε ότι με την υποτιμολόγηση των ορυκτών καυσίμων, οι κυβερνήσεις όχι μόνο δίνουν κίνητρα για την υπερβολική χρήση, αλλά διαιωνίζουν επίσης τις αναποτελεσματικές ρυπογόνες τεχνολογίες και εδραιώνουν την ανισότητα. Από το σύνολο των επιδοτήσεων στον ενεργειακό τομέα, περίπου το 75% διοχετεύεται στα ορυκτά καύσιμα.
Ο Ρίτσαρντ Νταμάνια, επικεφαλής οικονομολόγος μιας ομάδας βιωσιμότητας στην Παγκόσμια Τράπεζα και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δήλωσε: «Υπάρχει τεράστιο δυναμικό στη μεταρρύθμιση των επιδοτήσεων. Με την επαναχρησιμοποίηση των σπάταλων επιδοτήσεων, μπορούμε να ελευθερώσουμε σημαντικά ποσά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις πιο πιεστικές προκλήσεις του πλανήτη». Ο ίδιος ανέφερε, ακόμα, πως οι κυβερνήσεις θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις μεταρρυθμίσεις που δομούν τη δημόσια αποδοχή, που προστατεύουν τους πιο ευάλωτους και που δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα για να βελτιώσουν ουσιαστικά τις ζωές των ανθρώπων.
Οι συστάσεις της έκθεσης
Το IISD διαπίστωσε ότι με τον καθορισμό υψηλότερου φόρου άνθρακα, 25-50 δολάρια ανά τόνο αερίων του θερμοκηπίου, οι κυβερνήσεις της G20 θα μπορούσαν να συγκεντρώνουν 1 τρις δολάρια επιπλέον ετησίως.
Οι συγγραφείς της έκθεσης συνιστούν στοχευμένες πληρωμές πρόνοιας σε όσους το έχουν περισσότερο ανάγκη και συστήνουν να εγκαταλειφθεί ο χαρακτηρισμός «αναποτελεσματικός» από την υπόσχεσή τους να καταργήσουν σταδιακά τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων και αντ’ αυτού να τον χρησιμοποιούν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου θα μπορούσε να δικαιολογηθεί.
Τέλος, το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη απηύθυνε έκκληση προς τους ηγέτες της G20 να τερματίσουν τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων στις πλούσιες χώρες έως το 2025 και στις υπόλοιπες έως το 2030.
