Οι γάτες, όπως και οι άνθρωποι, είναι θηλαστικά που καλύπτονται από τρίχες. Αλλά υπάρχουν σαφείς διαφορές στις τρίχες που καλύπτουν το σώμα μας. Κατ’ αρχάς, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πιο πυκνές τρίχες στο κεφάλι τους απ’ ότι στα χέρια και τα πόδια τους, ενώ οι γάτες έχουν μια αρκετά ομοιόμορφη κατανομή τριχών στο μεγαλύτερο μέρος του σώματός τους.

Επίσης, οι τρίχες μας μεγαλώνουν περισσότερο στο κεφάλι από ότι σε άλλες περιοχές, ενώ ορισμένες ράτσες γατών, όπως Περσίας και Μέιν Κουν, έχουν συνολικά σχετικά σταθερό μήκος. Γιατί όμως οι γάτες έχουν μουστάκια; Σε τι χρησιμεύουν;

Τι είναι τα μουστάκια;

Αν και τα μουστάκια ξεπηδούν από θύλακες τριχών όπως και οι άλλες τρίχες, ξεχωρίζουν πραγματικά στο σώμα μιας γάτας. Τα μουστάκια είναι πιο τραχιά και παχιά από τις κανονικές τρίχες και έχουν ρίζες που είναι τρεις φορές βαθύτερες. Σε αντίθεση με τις κανονικές τρίχες, τα μουστάκια δεν καλύπτουν ολόκληρο το σώμα. Βρίσκονται πάνω από τα μάτια, στο πηγούνι, στα μπροστινά πόδια, κοντά στα αυτιά και πάνω από το άνω χείλος. Το ακριβές μοτίβο και η θέση τους ποικίλλουν ανάλογα με τη ράτσα, αλλά οι περισσότερες γάτες έχουν 12 μουστάκια που είναι τοποθετημένα σε τέσσερις σειρές σε κάθε μάγουλο.

Τα μουστάκια είναι πιο ευαίσθητα από τις κανονικές τρίχες επειδή οι θύλακες από τους οποίους προέρχονται είναι γεμάτοι με αιμοφόρα αγγεία και νεύρα και είναι αρκετά ευαίσθητα.

Τα μουστάκια είναι από το πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του προσώπου μιας γάτας

Το πρόσωπο μιας γάτας τονίζεται από τα μουστάκια της. Πλαισιώνουν τα μάτια, κάτι σαν φρύδια, και τονίζουν τη μουσούδα όταν μια γάτα “χαμογελά”. Αλλά τα μουστάκια είναι κάτι περισσότερο από απλή αισθητική αφού εξυπηρετούν μια σημαντική λειτουργία. Τα μουστάκια είναι ένας ειδικά ρυθμισμένος αισθητηριακός εξοπλισμός που καθοδηγεί μια γάτα στις καθημερινές της λειτουργίες. Αυτές οι εξειδικευμένες τρίχες βοηθούν την όραση και βοηθούν μια γάτα να πλοηγηθεί στο περιβάλλον της, παρέχοντας πρόσθετες αισθητηριακές πληροφορίες, όπως οι κεραίες στα έντομα.

Παρόλο που τα μουστάκια ονομάζονται “τρίχες αφής”, στην πραγματικότητα δεν αισθάνονται τίποτα με τον τρόπο που αισθανόμαστε εμείς τα πράγματα. Μεταδίδουν πληροφορίες στα αισθητήρια κύτταρα όταν ανιχνεύουν αντικείμενα ή κινήσεις. Όταν ο αέρας ρέει ή ένα αντικείμενο ακουμπά σε ένα μουστάκι, η ευαίσθητη τρίχα δονείται και διεγείρει τα νεύρα στον θύλακα της τρίχας. Αυτή η δόνηση δίνει στα μουστάκια την επιστημονική τους ονομασία, vibrissae, από τη λατινική λέξη vibrio, που σημαίνει “δόνηση”. Ανιχνεύοντας ανεπαίσθητες αλλαγές στα ρεύματα αέρα, τα μουστάκια της γάτας μεταδίδουν πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος, το σχήμα και την ταχύτητα των κοντινών αντικειμένων, οι οποίες βοηθούν τις γάτες να προσανατολίζονται.

Τα μουστάκια εξισορροπούν το σώμα

Οι γάτες διαθέτουν ειδικά αισθητήρια όργανα που ονομάζονται ιδιοδεκτικοί υποδοχείς και βρίσκονται στα άκρα των μουστακιών τους. Οι ιδιοδεκτικοί υποδοχείς στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο σχετικά με τη θέση του σώματος και των άκρων, ώστε η γάτα να έχει επίγνωση του τι κάνει κάθε μέρος του σώματός της. Αυτό είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο οι γάτες προσγειώνονται σχεδόν πάντα στα πόδια τους!

Τα μουστάκια είναι αισθητήρες ραντάρ

Οι γάτες είναι γνωστές για τις εξαιρετικές αισθήσεις όσφρησης και ακοής, αλλά η όραση των αιλουροειδών δεν είναι τόσο καλή. Οι γάτες βλέπουν καλύτερα από απόσταση και δυσκολεύονται να εστιάσουν σε αντικείμενα από κοντά. Τα μουστάκια βοηθούν τις γάτες να “βλέπουν” πράγματα που βρίσκονται ακριβώς κάτω από τη μύτη τους, στέλνοντας συνεχώς πληροφορίες στον εγκέφαλο. Καθώς μια γάτα πλησιάζει κάτι στο διάβα της, αναδεύει ρεύματα αέρα που αναπηδούν όταν προσκρούουν σε στερεά αντικείμενα.

Τα μουστάκια ανιχνεύουν πολύ αμυδρές δονήσεις που προκαλούνται από αυτές τις αλλαγές στα ρεύματα αέρα και λειτουργούν σαν ανιχνευτές ραντάρ. Στην άγρια φύση, τα μουστάκια μπορούν να προειδοποιήσουν μια γάτα για την παρουσία θηράματος ή πιθανών εχθρών. Στο σπίτι, τα μουστάκια βοηθούν τις οικόσιτες γάτες να εντοπίζουν τα μπολ με το φαγητό τους ή τα αγαπημένα τους παιχνίδια τη νύχτα.

Τα μουστάκια επικοινωνούν συναισθήματα

Όταν μια γάτα ξεκουράζεται και είναι ευχαριστημένη, τα μουστάκια κάνουν ένα διάλειμμα. Όταν μια γάτα είναι δραστήρια, το ίδιο συμβαίνει και με τα μουστάκια. Μια χαρούμενη ή περίεργη γάτα θα σηκώσει τα μουστάκια της πάνω από τα μάτια της, δίνοντάς της αυτή τη χαριτωμένη, με τα ορθάνοιχτα μάτια εμφάνιση που αγαπάμε. Αν μια γατούλα νιώθει ότι απειλείται, τραβάει τα μουστάκια στο ρύγχος της τεντωμένα, τα ανασηκώνει και στη συνέχεια τα κατευθύνει προς τα εμπρός, προς την απειλή.

Τα μουστάκια είναι προστάτες

Αυτές οι ευαίσθητες τρίχες ανταποκρίνονται όταν τις αγγίζουν τα πιο μικρά σωματίδια. Όταν ένας μικροσκοπικός κόκκος σκόνης πέφτει σε ένα μουστάκι πάνω από το μάτι μιας γάτας, αυτή ανοιγοκλείνει τα μάτια ή κουνάει το κεφάλι της για να το πετάξει μακριά. Αυτή η αντίδραση προστατεύει το μάτι της, το οποίο μπορεί να τραυματιστεί ακόμη και από ένα μικροσκοπικό σωματίδιο σκόνης.

Όταν περπατάτε έξω, αν τα μουστάκια στο ρύγχος μιας γάτας συναντήσουν ένα ψηλό χορταράκι ή έναν αγκαθωτό θάμνο, προτρέπουν τη γάτα να κάνει πίσω για να αποφύγει το γρατσούνισμα ή το τρύπημα στο μάτι. Τα μουστάκια σώζουν την κατάσταση! Τα μουστάκια αποτρέπουν επίσης τις γάτες από το να μπλέκονται σε ζημιές. Καθώς ένα γατάκι πλησιάζει ένα στενό σημείο στο φράχτη, ένα λεπτό διάστημα ανάμεσα σε βράχους ή μια μικρή περιοχή ανάμεσα στις καρέκλες του σαλονιού, τα μουστάκια του θα το βοηθήσουν να διαπιστώσει αν μπορεί να χωρέσει μέσα από το πέρασμα χωρίς να κολλήσει ή να αναποδογυρίσει τα έπιπλα. Αυτό κρατάει τη γάτα μακριά από μπελάδες με περισσότερους από έναν τρόπους.

Τα μουστάκια χρειάζονται προστασία

Ένα μεγάλο μέρος του εγκεφάλου της γάτας είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία δεδομένων από τους αισθητήρες αφής. Τα μουστάκια είναι αξιόπιστοι αισθητήρες αφής και σχεδόν το 40% της αισθητήριας περιοχής του εγκεφάλου ευθυγραμμίζεται με τα μέρη του σώματος που έχουν μουστάκια. Κάθε μεμονωμένο μουστάκι μπορεί να εντοπιστεί σε ένα συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου, πράγμα που σημαίνει ότι τα μουστάκια καταλαμβάνουν πολύτιμη νευρολογική θέση στο σώμα της γάτας.

Τι να μην κάνετε

Επειδή τα μουστάκια είναι τόσο σημαντικά για την ικανότητα μιας γάτας να λειτουργεί με ασφάλεια μέσα και έξω, πρέπει να τα προστατεύουμε. Όταν χαϊδεύετε τη γατούλα σας, αγγίξτε τα μουστάκια πολύ απαλά κατά μήκος του κόκκου. Μην ξεριζώνετε ή τραβάτε τα μουστάκια, κάτι που θα είναι επώδυνο για τη γάτα σας. Όταν περιποιείστε τη γάτα σας, αποφύγετε να κόψετε τα μουστάκια, κάτι που μπορεί να μειώσει την ιδιαίτερη αντίληψή της και να προκαλέσει σύγχυση. Επιλέξτε πιάτα φαγητού και νερού με πιο επίπεδο σχεδιασμό, ώστε τα μουστάκια της να μην ακουμπούν στα πλαϊνά κάθε φορά που παίρνει μια μπουκιά για να φάει ή μια γουλιά για να πιει.

Πηγή: vcacanada