Είναι πλέον δεδομένο ότι οι σκύλοι είναι σημαντικοί και αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής πολλών ανθρώπων, αλλά γιατί;
Πέραν της παρέας και της άνευ όρων αγάπης που είναι διατεθειμένοι απλόχερα να προσφέρουν, διαθέτουν και κάποια μοναδικά χαρακτηριστικά που τους καθιστούν ξεχωριστούς από τα υπόλοιπα ζώα.
Η Μελίσα Στάρλινγκ, μεταδιδακτορική ερευνήτρια κτηνιατρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και σύμβουλος συμπεριφοράς ζώων, παραθέτει 5 λόγους που κάνουν τους σκύλους να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα ζώα και που τους έχουν παραχωρήσει μια θέση στις καρδιές πολλών ανθρώπων ανά την υφήλιο.
1) Οι σκύλοι είναι υπερκοινωνικοί
Όλοι μας έχουμε συναντήσει έναν παράλογα χαρούμενο και ευδιάθετο σκύλο που μας έχει μεταδώσει, μέσα σε μόλις λίγες στιγμές, την υπερκοινωνικότητα και τη χαρά του, σε βαθμό που να μην έχουμε άλλη επιλογή από το να τον λατρέψουμε και να θέλουμε να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
Αν και τα Γκόλντεν Ριτρίβερ θεωρούνται βασιλιάδες στην κοινωνικοποίηση, αφού συνήθως «πετούν στα σύννεφα» μόλις γνωρίζουν ένα νέο πλάσμα, άνθρωπο ή άλλο, μην μπορώντας να συγκρατήσουν τον ενθουσιασμό και τη χαρά τους, μπορούμε κάλλιστα να συναντήσουμε σκυλιά σχεδόν από κάθε ράτσα που να επιδεικνύουν αυτήν την εξαιρετικά φιλική συμπεριφορά.
Όπως εξηγεί η ειδικός, οι σκύλοι της συγκεκριμένης ράτσας παρουσιάζουν ορισμένα χαρακτηριστικά σε μια συγκεκριμένη περιοχή του γονιδιώματός τους, η οποία στους ανθρώπους συνδέεται με μια γενετική κατάσταση που είναι γνωστή ως Σύνδρομο Williams-Beuren (SWB). Παρόλο που οι άνθρωποι που γεννιούνται με αυτό το σύνδρομο αντιμετωπίζουν ορισμένες αρνητικές καταστάσεις στην υγεία τους, έχουν την τάση να είναι ιδιαίτερα κοινωνικοί, ανοιχτοί και ενδιαφέροντες.
Φυσικά, δεν είναι όλοι οι σκύλοι όσο κοινωνικοί όσο εκείνοι που ανήκουν στα Γκόλντεν Ριτρίβερ, αλλά ακόμα κι έτσι, συνήθως είναι ασυνήθιστα δεκτικοί και ανοιχτοί στο να γνωρίσουν νέους ανθρώπους ή σκύλους. Εν αντιθέσει με άλλα κοινωνικά άγρια κυνοειδή, όπως οι λύκοι, οι οικόσιτοι σκύλοι μπορούν να ζήσουν αρκετά ευτυχισμένοι και σε πλήρη αρμονία με διαφορετικά είδη, όπως και με άλλα άτομα του είδους τους, ακόμα κι αν δεν ανήκουν στην οικογένειά τους. Η Μελίσα Στάρλινγκ πιστεύει πως αυτός είναι ένας από τους κυριότερους λόγους που κάνει τους σκύλους τόσο ξεχωριστούς και, ταυτόχρονα, τόσο εύκολο για εμάς να τους εντάξουμε στη ζωή μας.
2) Οι σκύλοι είναι «προγραμματισμένοι» να μας καταλαβαίνουν
Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο άνθρωπος πρωτοξεκίνησε να εκτρέφει σκύλους, προσπαθώντας να εκθρέψει ράτσες που θα του παρέχουν βοήθεια σε μια μεγάλη ποικιλία εργασιών. Ένα από τα χαρακτηριστικά που -ανεξαρτήτως από την εργασία για την οποία προοριζόταν- ο κάθε σκύλος ήταν στόχος να έχει, ήταν το να μπορεί να κάνει παρέα με τους ανθρώπους και να μπορεί να συνάπτει δεσμούς μαζί τους. Έτσι, ξεκίνησαν να έρχονται στη ζωή σκύλοι οι οποίοι είχαν ένα έμφυτο ενδιαφέρον για τον άνθρωπο.
Μια μελέτη του 2021 κατέδειξε ότι οι σκύλοι, ήδη απ’ όταν είναι ακόμη κουτάβια, έλκονται από τα ανθρώπινα πρόσωπα. Όπως εξηγεί η κτηνίατρος, μολονότι οι σκύλοι είναι όσο συνεργατικοί είναι και οι λύκοι, τείνουν να είναι ιδιαίτερα υποτακτικοί απέναντι στους ανθρώπους και να ακολουθούν τις οδηγίες τους, ενώ οι λύκοι είναι πιο τολμηροί κατά τη συναναστροφή τους μαζί μας και τείνουν να θέλουν να ηγηθούν όταν συνεργάζονται με ανθρώπους.
Κάτι πολύ ενδιαφέρον που αναφέρει η ειδικός είναι ότι οι σκύλοι τείνουν, επίσης, να ακολουθούν το βλέμμα μας και να φανερώνουν μια ιδιαίτερη επιθυμία να κατανοήσουν τα ανθρώπινα συναισθήματα μέσω της παρατήρησης των προσώπων μας. Μάλιστα, τείνουν να παρατηρούν την αριστερή πλευρά του προσώπου μας όπως μας κοιτούν, ουσιαστικά δηλαδή τη δεξιά πλευρά του, κι αυτό είναι κάτι που βιολογικά -σε διάφορα είδη- συνδέεται με την προσπάθεια επεξεργασίας συναισθηματικών πληροφοριών. Επομένως, μέσω αυτού, έχει αποδειχθεί ότι οι σκύλοι περνούν αρκετό χρόνο παρατηρώντας μας, προκειμένου να μπορέσουν να καταλάβουν πώς αισθανόμαστε.
Επιπλέον, έχει θεωρηθεί κατά καιρούς ότι οι σκύλοι είναι ιδιαίτερα παρατηρητικοί όσον αφορά και τις ανθρώπινες χειρονομίες, όπως για παράδειγμα την κίνηση που κάνουμε όταν δείχνουμε κάποιον, αλλά πρόσφατες έρευνες κατέληξαν στο ότι αυτό το κάνουν κι άλλα οικόσιτα και άγρια ζώα και, συνεπώς, ότι δεν πρόκειται για μοναδικό χαρακτηριστικό των σκύλων.
3) Αμέτρητα σχήματα και μεγέθη
Κανένα άλλο είδος ζώου δεν έχει τόσο μεγάλη ποικιλία σχημάτων και μεγεθών, όσο οι οικόσιτοι σκύλοι. Τα μεγαλύτερα σκυλιά μπορούν να έχουν μέγεθος κατά 25 φορές (!) μεγαλύτερο από τα μικρότερα, κάτι που είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό αν αναλογιστούμε ότι αναφερόμαστε σε ζώα του ίδιου είδους.
Ακόμα, υπάρχουν σκύλοι με πεσμένα αυτιά, αλλά και με όρθια, με στρογγυλά αλλά και με μυτερά, με πλατιά πρόσωπα αλλά και με μακρόστενα, με κοντή ουρά αλλά και με μακριά, με πλούσιο και μακρύ τρίχωμα αλλά και με κοντό ή και καθόλου και όλα τα ενδιάμεσα. Πραγματικά, η λίστα μπορεί αν συνεχιστεί επ’ αόριστον, που σημαίνει ότι ακόμα κι όσον αφορά καθαρά και μόνο την εμφάνισή τους, είναι σχεδόν απίθανο να μη μπορεί κάποιος να βρει έναν σκύλο που να του αρέσει.
Για τους ίδιους τους σκύλους, αυτή η τεράστια ποικιλία σημαίνει ότι έχουν να μάθουν πολύ περισσότερα από άλλα ζώα, εάν θέλουν πραγματικά να κατανοήσουν το είδος τους. Για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες ποιμενικών μπορεί να έχουν παρατηρήσει ότι ο σκύλος τους είναι κάπως μπερδεμένος, ή ακόμη και αμυντικός, όταν συναντούν μια πολύ διαφορετική από εκείνους ράτσα, όπως μια βραχυκεφαλική ράτσα (με πλατύ πρόσωπο), όπως είναι ένα Μπουλντόγκ.
Για τον άνθρωπο, αγνοώντας το αισθητικό κομμάτι -που ομολογουμένως για όσους αγαπούν πραγματικά τους σκύλους είναι ως επί το πλείστον αδιάφορο- η σημασία αυτού έγκειται στο ότι μπορούμε να εκτιμήσουμε με ποιον τρόπο τα διάφορα μεγέθη και σχήματα σκύλων επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τις εμπειρίες τους. Για παράδειγμα, όπως εξηγεί η Μελίσα Στάρλινγκ, τα σκυλιά με μακρύτερη μύτη έχουν καλύτερη όραση, ενώ τα σκυλιά με ελαφρύτερο σώμα τείνουν να είναι πιο ενεργητικά και φοβισμένα.
4) Οι σκύλοι δημιουργούν βαθύτατους συναισθηματικούς δεσμούς
Έχει ήδη αποδειχθεί ότι οι δεσποζόμενοι σκύλοι δημιουργούν δεσμούς με τους ιδιοκτήτες τους παρόμοιους με εκείνους που αναπτύσσονται μεταξύ παιδιών και γονέων. Αυτό μπορεί να δώσει εν μέρει μια εξήγηση στο γιατί μπορούν να «διαβάσουν» τα συναισθηματικά σήματα που εκπέμπουμε, γιατί στεναχωριούνται κι εκείνοι και προσπαθούν να μας βοηθήσουν όταν είμαστε στεναχωρημένοι και γιατί οι έρευνες μαγνητικής τομογραφίας (MRI) δείχνουν ότι οι σκύλοι είναι ευτυχισμένοι όταν μυρίζουν τους ιδιοκτήτες τους. Κάτι που εξηγεί, επίσης, γιατί πανικοβάλλονται τόσο όταν αποχωρίζονται τους ιδιοκτήτες τους.
Η προσκόλληση των σκύλων στους ανθρώπους δεν δηλώνει μόνο υπερκοινωνικότητα. Δηλώνει ότι γι’ αυτούς είμαστε πολύ περισσότερα από το φαγητό που τους παρέχουμε και τα παιχνίδια που παίζουμε μαζί τους, αναφέρει η επιστήμονας, προσθέτοντας ότι είμαστε περισσότερο σαν τους γονείς τους.
5) Οι σκύλοι μας βοηθούν να γίνουμε ο καλύτερος εαυτός μας
Αν οι παραπάνω λόγοι δεν είναι αρκετοί για να κατανοήσει κανείς γιατί οι σκύλοι είναι τόσο ιδιαίτερα πλάσματα για τους ανθρώπους, όπως είμαστε κι εμείς για εκείνους, η μεταδιδακτορική ερευνήτρια κτηνιατρικής έχει να προσθέσει και κάτι ακόμα: οι σκύλοι μας βοηθούν να είμαστε ο καλύτερος εαυτός μας.
Οι περισσότεροι κηδεμόνες σκύλων θα συμφωνούσαν ότι ο σκύλος τους τούς βγάζει τον καλύτερο εαυτό τους. Γιατί μαζί του, μαθαίνουν κι αυτοί να αγαπούν άνευ όρων, να προσέχουν, να φροντίζουν και να εμπιστεύονται, συχνά περισσότερο απ’ ό,τι έναν άλλο άνθρωπο.
Οι σκύλοι παίζουν ουσιαστικό ρόλο στη θεραπεία με τη βοήθεια ζώων, όπου η μη επικριτική παρουσία τους μπορεί να έχει ηρεμιστικές ιδιότητες και να διευκολύνει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Μπορούν ακόμη και να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να διαβάζουν και να τα ανακουφίσουν από το άγχος.
Αν και η παροχή βοήθειας στους ανθρώπους για την επίλυση των συναισθηματικών τους προβλημάτων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο έργο για ένα τόσο ευαίσθητο συναισθηματικά είδος, οι έρευνες δείχνουν ότι οι κατάλληλοι σκύλοι μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο τους, εάν ο φόρτος εργασίας τους διαχειρίζεται αποτελεσματικά και με προσοχή.
Συμπέρασμα
Έχοντας πλέον αναφερθεί στους 5 λόγους που παραθέτει η ειδικός, για τους οποίους οι σκύλοι είναι ιδιαίτερα και ξεχωριστά ζώα για τον άνθρωπο, είναι εύκολο να κατανοήσουμε πως δεν τους αγαπάμε τόσο μόνο επειδή είναι έξυπνοι, ανιδιοτελείς ή στοργικοί.
Στην πραγματικότητα, τους αγαπάμε επειδή η φύση τους είναι αυτή που είναι, τους αγαπάμε επειδή είναι σκύλοι! Γιατί; Επειδή είναι πλάσματα που μπορούν να επιτύχουν αρμονία στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις όπου κι αν πάνε, χαρακτηρίζονται από πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, μπορούν να συνυπάρξουν με διάφορα είδη, ακόμα και να συνάψουν ουσιαστικούς δεσμούς μαζί τους, είναι ανεκτικοί απέναντι σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους και τις συμπεριφορές, δεν μας κρατούν ποτέ κακία, ακόμη κι όταν εμείς είμαστε εκείνοι που εκδηλώνουν κακές συμπεριφορές, και φυσικά είναι πάντοτε έτοιμοι να δεχθούν την αγάπη μας και να την επιστρέψουν στο πολλαπλάσιο. Τι άλλο θα μπορούσε να ζητήσει κανείς από ένα πλάσμα για να γίνει ο καλύτερός του φίλος;
Με πληροφορίες από The Conversation
