Ακούστε το άρθρο στο Spotify:
Νέα έρευνα διαπίστωσε ότι το ρινοδέλφινο, το μαυροδέλφινο κι ένα τρίτο είδος μπορούν να παρουσιάζουν δείκτες της εκφυλιστικής νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τον Guardian.
Τρία είδη κητωδών που ξεβράστηκαν στα ανοικτά των ακτών της Σκωτίας, μεταξύ των οποίων ένα ρινοδέλφινο και κι ένα μαυροδέλφινο, βρέθηκαν να έχουν τους κλασικούς δείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ. Μολονότι ορισμένοι τύποι άνοιας έχουν ανιχνευθεί σε πληθώρα ζώων, η νόσος Αλτσχάιμερ δεν έχει βρεθεί να εμφανίζεται φυσιολογικά σε άλλα είδη εκτός από τον άνθρωπο.
Ωστόσο, στα πλαίσια μιας νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβρη στο ευρωπαϊκό επιστημονικό περιοδικό “European Journal of Neuroscience”, ερευνητές από τα πανεπιστήμια της Γλασκώβης, του Σεντ Άντριους και του Εδιμβούργου, καθώς κι από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Moredun στη Σκωτία, διαπίστωσαν έκπληκτοι ότι σε 3 από τα οδοντοκητώδη, από τα συνολικά 22 άτομα στα οποία διενεργήθηκε νεκροψία, υπήρχαν 3 τυπικές παθολογικές ενδείξεις της νόσου Αλτσχάιμερ.
Παρότι οι επιστήμονες δε γνωρίζουν την αιτία του εγκεφαλικού εκφυλισμού, πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια θεωρία που επιχειρεί να εξηγήσει γιατί ορισμένες ομάδες ή κοπάδια φαλαινών και δελφινιών οδηγούνται σε ρηχά νερά. Μαζικοί εκβρασμοί κητωδών που έχουν σημειωθεί κατά καιρούς, έχουν συνδεθεί με τον αυξανόμενο ανθρωπογενή θόρυβο στους ωκεανούς. Ωστόσο, τα σημάδια που μοιάζουν με τη νόσο Αλτσχάιμερ και εντοπίσθηκαν στον εγκέφαλό τους, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη θεωρία του “άρρωστου αρχηγού”, σύμφωνα με την οποία τα, ως επί το πλείστον, υγιή κητώδη εκβράζονται επειδή ακολουθούν έναν ηγέτη που βρίσκεται σε σύγχυση ή έχει χαθεί.
Οι ερευνητές εντόπισαν σημάδια της νευροεκφυλιστικής νόσου σε τρία από τα συνολικά 22 ξεβρασμένα δελφίνια στις ακτές της Σκωτίας. Ειδικότερα, τα σημάδια παρατηρήθηκαν σε ένα λευκόρρυγχο δελφίνι, σ’ ένα ρινοδέλφινο κι ένα μαυροδέλφινο.
Η ερευνητική εργασία αναφέρει ότι και τα τρία άτομα ήταν ηλικιωμένα για τα δεδομένα του είδους τους κι εμφάνιζαν τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου Αλτσχάιμερ που συναντώνται και στους ανθρώπους που πάσχουν απ’ την νόσο, οι οποίοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους διανύουν την τρίτη ηλικία. Πιο συγκεκριμένα, ανιχνεύθηκαν πλάκες της τοξικής πρωτεΐνης βήτα αμυλοειδούς, εξαιτίας της συσσώρευσης της σε μη φυσιολογικές ποσότητες, νευροϊνιδιακές συσσωματώσεις της πρωτεΐνης Ταυ, καθώς και συσσώρευση γλοιακών κυττάρων που αυξάνουν τη φλεγμονή στον εγκέφαλο. Αν και η αιτία που προκάλεσε όλα αυτά στα δελφίνια παραμένει άγνωστη.
Τυπικές ενδείξεις της νόσου Αλτσχάιμερ είχαν βρεθεί, επίσης, και το 2019, σε ένα ρινοδέλφινο ηλικίας 40 ετών.
Ο παθολόγος και επικεφαλής ερευνητής Δρ. Μαρκ Ντάγκλις του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης δήλωσε ότι δεν ήταν δυνατόν να επιβεβαιωθεί αν η βλάβη αυτή θα προκαλούσε τα ίδια γνωστικά ελλείμματα που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ στους ανθρώπους. Για να διαπιστωθεί αυτό, θα έπρεπε τα δελφίνια να μελετηθούν όσο ήταν εν ζωή.
Ο ίδιος δήλωσε, επίσης, ότι τα ευρήματα της μελέτης είναι σημαντικά, διότι δείχνουν για πρώτη φορά ότι η παθολογία του εγκεφάλου στα οδοντοκητώδη που έχουν εξοκείλει είναι παρόμοια με εκείνη των εγκεφάλων των ανθρώπων που πάσχουν από την κλινική νόσο Αλτσχάιμερ. Υπογράμμισε, ακόμα, ότι ενώ είναι δελεαστικό σε αυτό το στάδιο να υποθέσουμε ότι η παρουσία αυτών των εγκεφαλικών βλαβών στα δελφίνια υποδηλώνει ότι κι αυτά παρουσιάζουν γνωστικά ελλείμματα που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ στον άνθρωπο, για να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να πραγματοποιηθούν περισσότερες έρευνες.
Ένας πιθανός λόγος που οι φάλαινες και τα δελφίνια εμφανίζουν εγκεφαλικές αλλοιώσεις που μοιάζουν με τη νόσο Αλτσχάιμερ, είναι ότι μπορούν να ζήσουν πολλά χρόνια αφότου σταματήσουν να αναπαράγονται. Αυτό ισχύει και για τους ανθρώπους, αλλά όχι για τα περισσότερα από τα υπόλοιπα είδη ζώων. Επίσης, μια άλλη πιθανή αιτία έχει προταθεί από μια μελέτη του 2020, η οποία διαπίστωσε ότι οι φάλαινες που αναζητούν τροφή σε μεγάλα βάθη του ωκεανού είναι πιο επιρρεπείς σε παθολογικές καταστάσεις που μοιάζουν με τη νόσο Αλτσχάιμερ, λόγω υποξίας, δηλαδή χαμηλών επιπέδων οξυγόνου στους ιστούς του σώματός τους, που προκαλείται από την έκθεση σε συνθήκες μειωμένων συγκεντρώσεων οξυγόνου.
Ο καθηγητής Φρανκ Γκαν-Μουρ του Πανεπιστημίου του Σεντ Άντριους ανέφερε: «Πάντα ενδιαφερόμουν να απαντήσω το ερώτημα αν μόνο οι άνθρωποι παθαίνουν άνοια. Τα ευρήματα μας απαντούν αυτό το ερώτημα, καθώς δείχνουν ότι πιθανώς η παθολογία της άνοιας στην πραγματικότητα δεν εμφανίζεται μόνο σε ανθρώπους ασθενείς».
