Ενθαρρυντική ήταν η εμπειρία από το πρώτο αντίστοιχο πείραμα, το «εισιτήριο των εννέα ευρώ», το οποίο είχε θεσπιστεί σε μία εποχή ύφεσης της πανδημίας και συγκεκριμένα από την 1η Ιουνίου μέχρι την 31η Αυγούστου 2022.

Απόλυτη ελευθερία μετακινήσεων, με συμβολικό αντίτιμο και χωρίς τύψεις όσον αφορά το οικολογικό μας «αποτύπωμα». Όλα αυτά γίνονται πραγματικότητα στην Γερμανία, εάν επιτύχει το «εισιτήριο των 49 ευρώ» που ισχύει από την 1η Μαΐου και ισοδυναμεί με μηνιαία κάρτα απεριορίστων διαδρομών.

H ζήτηση είναι τεράστια. Ενδεικτικά, έχουν ήδη προπωληθεί τρία εκατομμύρια εισιτήρια. Έναντι μόλις 49 ευρώ τον μήνα, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να κινείται ελεύθερα με όλα τα μέσα μεταφοράς στην πόλη του, καθώς επίσης και με όλα τα τρένα σε όλη τη χώρα (με μοναδική εξαίρεση τα τρένα υψηλής ταχύτητας InterCity και InterCity Express), ενώ μπορεί επιπλέον να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα μεταφοράς στον προορισμό του, χωρίς καμία πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση.

Υποθετική αναγωγή στα ελληνικά δεδομένα

Ας υποθέσουμε ότι μένετε στην Αθήνα. Το Σαββατοκύριακο πηγαίνετε με το μετρό στον σιδηροδρομικό σταθμό, παίρνετε το τρένο για μία εκδρομή στη Χαλκίδα, μετακινείστε με το τοπικό λεωφορείο στην παραλία, επιστρέφετε στην Αθήνα και όλα αυτά χωρίς να ξοδέψετε ούτε ένα ευρώ πέρα από το «πάγιο» των 49 ευρώ μηνιαίως. Το επόμενο Σαββατοκύριακο φυσικά μπορείτε να επιλέξετε όποιον άλλο προορισμό επιθυμείτε.

Προφανής στόχος του μέτρου, όπως σχολιάζει η «Καθημερινή», είναι να βελτιωθεί η οικονομική βιωσιμότητα των δημοσίων συγκοινωνιών, οι οποίες θα μπορούν πλέον να κάνουν τον σχεδιασμό τους με προβλέψιμα έσοδα, αλλά κυρίως να περιοριστούν οι μετακινήσεις με το αυτοκίνητο, ιδιαίτερα στο κέντρο της πόλης, που ούτως ή άλλως σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι πλέον προσβάσιμο σε ΙΧ αυτοκίνητα.

Η εμπειρία από το «εισιτήριο των 9 ευρώ»

Ενθαρρυντική ήταν η εμπειρία από το πρώτο αντίστοιχο πείραμα, το «εισιτήριο των εννέα ευρώ» που είχε θεσπιστεί σε μία εποχή ύφεσης της πανδημίας και συγκεκριμένα από την 1η Ιουνίου μέχρι την 31η Αυγούστου 2022. Συνολικά, είχαν πωληθεί τότε 52.000.000 «εισιτήρια των 9 ευρώ», παρέχοντας τη δυνατότητα σε πολλούς Γερμανούς με χαμηλότερα εισοδήματα να μετακινηθούν δωρεάν σε δημοφιλείς προορισμούς θερινών διακοπών, όπως η Βόρεια και η Βαλτική Θάλασσα, η Βαυαρία και ο Μέλανας Δρυμός.

Η αρνητική πλευρά του μέτρου και τα οφέλη για το περιβάλλον

Παρά ταύτα, την αρνητική πλευρά της επιτυχημένης ανταπόκρισης του κοινού στο μέτρο βίωσαν οι εργαζόμενοι που μετακινούνται καθημερινά για επαγγελματικούς λόγους, αφού πολλές φορές τα τρένα ήταν ασφυκτικά γεμάτα.

Τα οφέλη, ωστόσο, για το περιβάλλον είναι μάλλον προφανή, αν και ακόμη δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Πρώτες εκτιμήσεις μετά την εμπειρία του «εισιτηρίου των 9 ευρώ» ανέφεραν ότι αυξήθηκαν μεν σημαντικά οι μετακινήσεις με τρένο, αλλά δεν περιορίστηκαν αντιστοίχως οι μετακινήσεις με το αυτοκίνητο, γεγονός που μας οδηγεί στην υπόθεση ότι πολλοί οδηγοί δεν εγκατέλειψαν τις μετακινήσεις τους με το αυτοκίνητό τους, παρόλο που είχαν αγοράσει το «εισιτήριο των εννέα ευρώ». Φαίνεται, συνεπώς, πως η αγορά του εισιτηρίου από τους οδηγούς έγινε απλώς για την εξασφάλιση μιας επιπλέον δυνατότητας οικονομικής μετακίνησης, αφού -όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων- πολλοί εξ αυτών γνώριζαν ότι μάλλον δεν θα το χρησιμοποιούσαν.

Πώς μεταβλήθηκαν οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα

Στα τέλη του 2022, οι συνολικές εκπομπές CO₂ στη Γερμανία όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά αυξήθηκαν κιόλας, φτάνοντας τους 148 εκατομμύρια τόνους. Ωστόσο η Γερμανική Ένωση Δημοσίων Μεταφορών (VDV) σε υπόμνημά της, που δημοσιεύθηκε το περασμένο καλοκαίρι, υποστηρίζει ότι μόνο η καθιέρωση του «εισιτηρίου των 9 ευρώ» για 3 μήνες είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των εκπομπών CO₂ κατά 1,8 εκ. τόνους.

Αναζητώντας μια βιώσιμη λύση για τον κρατικό προϋπολογισμό

Επίσης, μείζον ζήτημα αποτελεί και το θέμα της χρηματοδότησης. Το περσινό πείραμα στοίχισε στον κρατικό προϋπολογισμό 2,5 δις ευρώ και όλοι συμφωνούν ότι δεν είναι βιώσιμη μία επιστροφή στο «εισιτήριο των 9 ευρώ». Διάφορες προτάσεις ακούστηκαν, από 19 εως 69 ευρώ για το νέο «πάσο» στις δημόσιες μεταφορές. Εν τέλει, η χρυσή τομή βρέθηκε στα 49 ευρώ.

Δεν έλειψαν οι πολιτικές αντιδράσεις, καθώς ο υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος των Φιλελευθέρων (FDP), Κρίστιαν Λίντνερ, που από την πλευρά του κάνει ό,τι μπορεί για να περιορίσει το αυξανόμενο δημόσιο χρέος της Γερμανίας, ήταν αρχικά αντίθετος με το νέο «πάσο», αλλά μεταπείστηκε κατόπιν σχετικών εισηγήσεων του, επίσης φιλελεύθερου, υπουργού Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ.

«Αναστατώνοντας» τους πλούσιους

Με ένα τόσο οικονομικό εισιτήριο, όλοι μπορούν να σχεδιάσουν με μεγαλύτερη άνεση τις διακοπές τους, αρκεί να διαθέτουν την απαραίτητη υπομονή. Για παράδειγμα, κάποιος που μένει στη Βόννη, κατά προσέγγιση δηλαδή στο κέντρο της Γερμανίας, και ονειρεύεται ένα ταξίδι στο Ζιλτ, το «νησί των πλουσίων» στη Βόρεια Θάλασσα, μπορεί να πραγματοποιήσει το όνειρό του εντελώς δωρεάν με το «πάσο» στις δημόσιες συγκοινωνίες. Όπως ανέφερε πέρυσι η τοπική εφημερίδα General-Anzeiger, το μόνο που χρειάζεται ο υπολογισμός δρομολογίου με ένα «εισιτήριο των 9 ευρώ» είναι υπομονή και προγραμματισμός.

Το ταξίδι ξεκινά στις 5:48 το πρωί από τη Βόννη με πέντε αλλαγές τρένων σε Κολωνία, Έσσεν, Όσναμπρικ, Βρέμη, Αμβούργο και άφιξη στο Ζιλτ στις 17:05 το απόγευμα. Μόνη προϋπόθεση: όλα τα τρένα να είναι στην ώρα τους, κάτι μάλλον απίθανο. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που έχουν χρόνο.

Το περασμένο καλοκαίρι, κάποιες παρέες φίλων του πανκ είχαν ανακοινώσει μέσω social media ότι θα αξιοποιήσουν το φθηνό εισιτήριο για να πάνε στο Ζιλτ και να «αναστατώσουν» λίγο τους πλούσιους. Κάποιοι εξ αυτών, μάλιστα, προανήγγειλαν ένα «καμπ διαμαρτυρίας» στην παραλία του Βέστερλαντ, της πρωτεύουσας του νησιού. Πολλοί το εξέλαβαν ως αστείο, αλλά οι κάτοικοι και οι μόνιμοι παραθεριστές του Ζιλτ δεν εκτίμησαν το χιούμορ.

Τελικά εμφανίστηκαν λίγες παρέες πανκ, οι οποίες από την πρώτη στιγμή βρέθηκαν υπό αστυνομική επιτήρηση. Τον Νοέμβριο του 2022 η δημοτική Αρχή πραγματοποίησε τον απολογισμό της, αναφέροντας ότι οι επισκέπτες προκάλεσαν έξοδα ύψους 270.000 ευρώ για έκτακτα μέτρα ασφαλείας, καθαρισμό κ.α. Πάντως δεν είναι βέβαιο ότι το ίδιο θα συμβεί και φέτος. Όπως μεταφέρει η Deutsche Welle, ένας από τους πανκ επισκέπτες δήλωσε στην κάμερα της γερμανικής τηλεόρασης ότι «το νησί είναι χάλια» και ότι δεν πρόκειται να το ξαναεπισκεφθεί…

Πηγή: Deutsche Welle