Το να γερνάμε μοιάζει εντελώς αποφεύξιμο όσο είμαστε νέοι, αλλά δυστυχώς αυτό αλλάζει όλο και περισσότερο όσο μεγαλώνουμε.

Γηρατειά: Τι γνωρίζουμε και τι παραμένει άγνωστο

Πολλά από τα εμπόδια που έρχονται μαζί με την προχωρημένη γήρανση είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό κατανοητά, όπως η μείωση της όρασης, η απώλεια ακοής, οι πόνοι στην πλάτη, τον αυχένα και τις αρθρώσεις, η δύσπνοια, ο διαβήτης, η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια, ο καρκίνος και τα εγκεφαλικά επεισόδια, για να αναφέρουμε μόνο μερικά από αυτά. Κάτι, όμως, που είναι λιγότερο κατανοητό αφορά τους μοριακούς μηχανισμούς σε κυτταρικό επίπεδο που ευθύνονται για τη συνολική παρακμή του οργανισμού μας.

Η έρευνα του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια

Η ερευνήτρια Πάιελ Σεν του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και οι συνεργάτες της διενήργησαν μια έρευνα σχετικά με τη μεσολάβηση της χρωματίνης στην απώλεια της μεταγραφικής πιστότητας καθώς η γήρανση των ανθρώπινων κυττάρων προχωρά. Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό “Nature Aging”.

Η γήρανση αποτελεί ουσιαστικά το «βήμα» που τα κύτταρα επιλέγουν να κάνουν όταν αποφασίζουν ότι είναι καλύτερο να μην αναπαραχθούν, αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό των μη φυσιολογικών κυττάρων μέσω της αλλαγής του τρόπου με τον οποίο ρυθμίζονται τα χρωμοσώματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καθώς γερνάμε τα κύτταρά μας συσσωρεύουν μεταλλάξεις, δηλαδή μικρές αλλαγές που περνούν από τη μία γενιά κυττάρων στην επόμενη, αρκετές από τις οποίες αποτελούν απειλή για το κύτταρο, το οποίο κινδυνεύει να σταματήσει να είναι βιώσιμο ή να μετατραπεί σε καρκινικό.

Υπό αυτή την έννοια, η γήρανση παίζει καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό της εξέλιξης των όγκων, ενώ αποτελεί επίσης μια απόκριση του οργανισμού σε βλάβες, επιτρέποντας την καταστολή των κατεστραμμένων ή των ανεπαρκώς επιδιορθωμένων κυττάρων ή την καταστροφή των τελομερών. Η επιταχυνόμενη συσσώρευση γερασμένων κυττάρων όσο αυξάνεται η ηλικία συνδέεται με διάφορες ασθένειες, όπως η οστεοαρθρίτιδα, οι πνευμονοπάθειες, η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια και ο καρκίνος.

Οι διαπιστώσεις της έρευνας

Η μελέτη της Σεν και των συνεργατών της διαπίστωσε ότι κατά τη γήρανση και τα γηρατειά, δημιουργούνται ξαφνικά ορισμένες πρωτεΐνες, που δεν παράγονται κανονικά, στο εσωτερικό των κυττάρων. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτό σχετίζεται με αλλαγές στο τοπίο της χρωματίνης. Τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η μεταγραφή αυτή είναι ψευδής μεταγραφή και δεν δημιουργείται για συγκεκριμένο σκοπό.

Εν συνεχεία, το «θορυβώδες» μεταγραφικό σώμα που προκύπτει ανταγωνίζεται έμμεσα τα συνεκτικά μεταγραφικά δίκτυα, δαπανώντας την ενέργεια των κυττάρων για την παραγωγή τους. Οι ερευνητές δεν παρουσίασαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η εν λόγω μεταγραφή αντιμετωπίζεται ως βλάβη από το κύτταρο, ούτε πιστεύουν ότι αποτελεί αιτία της γήρανσης. Θεωρούν ότι πρόκειται απλώς για το αποτέλεσμα των αλλαγών που επιφέρει η γήρανση.

Η μελέτη, μαζί με ένα πείραμα που διενεργήθηκε σε συκώτια ποντικών, βασίζεται σε προηγούμενες παρατηρήσεις της αποκαλούμενης «απόκρυφης μεταγραφής» και δείχνει ότι αυτός ο μηχανισμός γήρανσης διατηρείται τόσο στους ζυμομύκητες και στα ποντίκια, όσο και στον άνθρωπο. Η μελέτη διαπίστωσε, τέλος, ότι η θέση της απόκρυφης μεταγραφής στους ιστούς εξαρτάται από το φύλο, καθώς τα αρσενικά και τα θηλυκά εκδηλώνουν ψευδοπρωτεΐνες σε διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους.

Πηγή: Έρευνα