Ποιοί είναι οι κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία ενός σκύλου και συμβάλλουν στο να γεράσει όντας πιο υγιής και πιο χαρούμενος; Μία από τις μεγαλύτερες μελέτες τού είδους της, επιχειρεί να απαντήσει.
«Οι άνθρωποι αγαπούν τα σκυλιά τους», λέει ο επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Επιστημών Ζωής τού Πανεπιστημίου τής Αριζόνα, Νόα Σνάιντερ-Μάκλερ. «Αλλά αυτό που οι άνθρωποι ίσως δεν γνωρίζουν είναι ότι αυτή η αγάπη και η φροντίδα, σε συνδυασμό με τη μικρότερη διάρκεια ζωής τους (συγκριτικά με τον άνθρωπο), καθιστούν τους σκυλίσιους φίλους μας ένα εξαιρετικό μοντέλο για τη μελέτη τού πώς και πότε οι πτυχές τού κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος μπορούν να μεταβάλλουν τη γήρανση, την υγεία και την επιβίωση».
Η μεγαλύτερη έρευνα του είδους της
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 13 Μαΐου στην επιθεώρηση “Evolution, Medicine & Public Health” πρόκειται για τη μεγαλύτερη του είδους της, καθώς συμμετείχαν περισσότεροι από 21.000 κηδεμόνες σκύλων και συλλέχθηκαν τα περισσότερα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί ποτέ σχετικά με το ποιοι κοινωνικοί παράγοντες συνδέονται με την υγιέστερη γήρανση των τετράποδων φίλων μας.
Μεταξύ αυτών, το δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης, καθώς και η ποσότητα κοινωνικής υποστήριξης που λαμβάνει ένας σκύλος, αποδείχθηκε ότι έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στην κατάσταση της υγείας του στα γηρατειά. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι ο παράγοντας της κοινωνικής υποστήριξης και της ποσότητάς της επιδρά κατά 5 φορές περισσότερο στην καλή υγεία τού σκύλου σε σχέση με άλλους παράγοντες, όπως η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού ή η ηλικία τού ιδιοκτήτη.
Έπειτα από μια λεπτομερή και ολοκληρωμένη ανάλυση, στο πλαίσιο της έρευνας στην οποία συμμετείχαν 21.000 ιδιοκτήτες σκύλων και ο εντυπωσιακός αριθμός των 21.410 σκύλων τους, οι ερευνητές προσπάθησαν να προσδιορίσουν τις βασικές κοινωνικές πτυχές ενός υγιεινού τρόπου ζωής, προκειμένου να βοηθήσουν στην κατανόηση της επιστήμης πίσω από τη γήρανση των σκύλων που συμμετέχουν στην κοινοτική επιστημονική πρωτοβουλία με την ονομασία “Dog Aging Project”. Το “Dog Aging Project” είναι μια σύμπραξη μεταξύ των ιατρικών σχολών των πανεπιστημίων τού Τέξας και της Ουάσινγκτον που περιλαμβάνει περισσότερα από δώδεκα ιδρύματα-μέλη απ’ όλη τη χώρα. Κύριος στόχος του είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα γονίδια, ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον επηρεάζουν τη γήρανση και τις διάφορες ασθένειες από τις οποίες προσβάλλονται μεγαλώνοντας οι σκύλοι. Στο πρόγραμμα έχουν εγγραφεί πλέον περισσότεροι από 45.000 απο διάφορες περιοχές των ΗΠΑ.
Ο επικεφαλής τής έρευνας και συνδιευθυντής τού προγράμματος “Gog Aging Project”, Ντάνιελ Πρόμισλοου, δήλωσε: «Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους ανθρώπους, οι σκύλοι σε περιβάλλοντα με λιγότερους πόρους είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα υγείας. Χάρη στον πλούτο των δεδομένων που συλλέγει το Dog Aging Project, οι μελέτες παρακολούθησης που θα ακολουθήσουν θα έχουν τη δυνατότητα να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πώς και γιατί οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν την υγεία των σκύλων».
Η ομάδα των ερευνητών σχεδίασε μια μεγάλη έρευνα, στην οποία οι ιδιοκτήτες σκύλων είχαν κληθεί να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούσαν τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας του σκύλου τους, το περιβάλλον του, τη συμπεριφορά του, τη διατροφή του, τα φάρμακα που λαμβάνει, τα προληπτικά μέσα που χρησιμοποιούνται για διάφορες ασθένειες, την κατάσταση της υγείας του, ενώ ο κάθε ιδιοκτήτης γνωστοποίησε επίσης τα δημογραφικά στοιχεία του.
5 βασικοί παράγοντες
Χρησιμοποιώντας τις παραπάνω ερωτήσεις, οι μελετητές εντόπισαν τους εξής πέντε βασικούς παράγοντες:
- η γειτονιά και η ισορροπία εντός αυτής
- το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού
- ο χρόνος κοινωνικοποίησης με παιδιά
- ο χρόνος κοινωνικοποίησης με ζώα και
- η ηλικία του ιδιοκτήτη
Αυτοί είναι και οι παράγοντες που χρησιμοποιήθηκαν για να δημιουργηθεί η σύνθεση του κοινωνικού περιβάλλοντος του κάθε σκύλου και οι παράγοντες που συνδέθηκαν περισσότερο απ’ όλους τους άλλους με την ευημερία του.
Κάτι που διαπιστώθηκε είναι ότι το περιβάλλον εντός του οποίου ζουν οι σκύλοι, σε συνδυασμό με την ηλικία και το βάρος τους, μπορεί να προβλέψει την κατάσταση της υγείας τους, τη διάγνωση ασθενειών και τη σωματική τους δραστηριότητα. Οι οικονομικές -ή άλλες- αντιξοότητες εντός τού νοικοκυριού συνδέθηκαν με χειρότερη κατάσταση υγείας και με μειωμένη σωματική δραστηριότητα, ενώ -αντίθετα- η μεγαλύτερη κοινωνική συντροφικότητα, όπως για παράδειγμα η συμβίωση με άλλους σκύλους, συνδέθηκε με καλύτερη υγεία.
Παρ’ όλα αυτά, δεν ήταν όλες οι συνιστώσες που συνθέτουν το περιβάλλον ενός σκύλου ίσης βαρύτητας για την υγεία του, κι αυτό γιατί η κοινωνική υποστήριξη αποδείχθηκε πως είναι κατά 5 φορές ισχυρότερη από τους οικονομικούς παράγοντες. «Αυτό δείχνει ότι, όπως και σε πολλά κοινωνικά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, η ύπαρξη περισσότερων κοινωνικών συντρόφων μπορεί να είναι πραγματικά σημαντική για την υγεία τού σκύλου», δήλωσε μια μεταπτυχιακή φοιτήτρια από το Πανεπιστήμιο τού Τέξας που συμμετείχε στην εργασία.
Απρόσμενα αποτελέσματα
Μεταξύ των πιο απρόσμενων αποτελεσμάτων ήταν, πρώτον, η αρνητική συσχέτιση που παρατηρήθηκε μεταξύ τού αριθμού των παιδιών στο νοικοκυριό και της υγείας τού σκύλου, και, δεύτερον, το γεγονός ότι οι σκύλοι που ζούσαν σε νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα διαγνώστηκαν με περισσότερες ασθένειες.
«Διαπιστώσαμε ότι ο χρόνος με τα παιδιά είχε στην πραγματικότητα επιζήμια επίδραση στην υγεία των σκύλων», δήλωσε μία από τους επιστήμονες που «έτρεξαν» τη μελέτη, διατυπώνοντας την εκτίμηση ότι αυτό οφείλεται πιθανώς στο ότι οι ιδιοκτήτες κατοικιδίων με περισσότερα παιδιά αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στα κατοικίδιά τους. Ο κύριος ερευνητής τής εργασίας συμπλήρωσε επ’ αυτού ότι -εάν ισχύει η εκτίμηση- τα παιδιά δεν ευθύνονται άμεσα για τη χειρότερη υγεία των σκύλων, απλώς προκύπτει «ζήτημα κατανομής πόρων».
Αναφορικά με το δεύτερο αντιφατικό εύρημα, αυτό υποδεικνύει τον ρόλο που παίζει η καλή οικονομική κατάσταση στη διάγνωση των ασθενειών. Τα σκυλιά από πλουσιότερα νοικοκυριά έχουν ευκολότερη και καλύτερη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, κι αυτό οδηγεί σε περισσότερες διαγνώσεις. Επειδή οι σκύλοι που ζουν σε νοικοκυριά με πιο ευκατάστατους ιδιοκτήτες μπορεί να χρειάζονται συχνότερα κτηνιατρική περίθαλψη και οι ιδιοκτήτες τους να έχουν τα χρήματα για να πληρώσουν για επιπλέον εξετάσεις, αυτό είναι κάτι που οδηγεί σε περισσότερες ασθένειες που εντοπίζονται, χωρίς ωστόσο να σημαίνει ότι οι ασθένειες των σκύλων αυτών είναι στην πραγματικότητα περισσότερες.
Σε γενικές γραμμές, τα αποτελέσματα των ερευνητών παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμισμένα σε ό,τι αφορά τις διαφορές στην υγεία και τις ασθένειες μεταξύ των καθαρόαιμων και των μικτών φυλών σκύλων, όπως και μεταξύ συγκεκριμένων φυλών. Πάντως, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα προέκυψαν από απαντήσεις ιδιοκτητών, η φύση και μόνο της έρευνας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, την καθιστά λιγότερο αξιόπιστη. Οι ίδιοι αντιμετωπίζουν τα αποτελέσματα επιφυλακτικά και προειδοποιούν ότι ίσως να μην ανταποκρίνονται στο βαθμό που θα έπρεπε στην πραγματικότητα.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις των ερευνητών, το να έχουμε ένα καλό κοινωνικό δίκτυο και μια καλή κοινωνική σύνδεση είναι καλό για τους σκύλους που ζουν μαζί μας, αλλά η δομή και οι ισορροπίες που υπάρχουν στην κοινωνία μας έχουν δυνητικά επιζήμια επίδραση τόσο σε εμάς όσο και στα ζώα συντροφιάς μας.
«Συνολικά, η μελέτη μας παρέχει περαιτέρω αποδείξεις για την ισχυρή σχέση μεταξύ τού κοινωνικού περιβάλλοντος και των αποτελεσμάτων τής υγείας που αντικατοπτρίζει όσα είναι γνωστά για τους ανθρώπους», δήλωσε ένας από τους ερευνητές, και κατέληξε αναφέροντας: «Πρέπει να δώσουμε περισσότερη βάση στο ρόλο τού κοινωνικού περιβάλλοντος στην υγεία και τις ασθένειες και να συνεχίσουμε να διερευνούμε πώς κάθε περιβαλλοντικός παράγοντας μπορεί να συμβάλει σε περισσότερα χρόνια υγιούς ζωής, τόσο στους σκύλους συντροφιάς όσο και στους ανθρώπους».
