Ακούστε το άρθρο στο Spotify:
Του Σταύρου Μαρίνου
Είναι σαφέστατα ανούσιο να επιχειρήσω να περιγράψω ή να παρουσιάσω το πρόβλημα. Το έχουμε ζήσει όλοι, σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο. Αντ’ αυτού, λοιπόν, θα επιχειρήσω να το πάω ένα βήμα παραπέρα και να εξηγήσω σε ποιο σημείο αρχίζει να καθίσταται έκδηλη μια οπισθοδρομική οπτική και στάση ως προς την κοινωνική εξέλιξη. Προϋπόθεση, προκειμένου να υφίσταται η κοινωνική εξέλιξη, αποτελεί το αναπόσπαστο μέρος της κοινωνίας, οι πολίτες, να διακατέχεται από μία υποτυπώδη υπαρξιακή ή συναισθηματική νοημοσύνη, ή εν πάση περιπτώσει από αυτό που αποκαλούμε νοημοσύνη εν γένει.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι υπάρχουν αδέσποτα ζώα στους δρόμους, αλλά το ότι κανένας, από εκείνους που έχουν τη δύναμη, υπό την έννοια της εξουσίας, δεν επιλέγει να ενδιαφερθεί. Όχι πραγματικά έστω. Και το πρόβλημα γίνεται βαθύτερο, όταν ακόμη και όσοι ενδιαφέρονται δεν έχουν μέσα για να βοηθήσουν. Αυτή τη στιγμή και υπό ρεαλιστικές συνθήκες, λίγα μόνο μπορούν να κάνουν. Πόσα ζώα μπορείς να πάρεις στο σπίτι; Πόσα μπορείς να πας στον κτηνίατρο; Πόσο χρόνο, χώρο και χρήματα μπορεί εκείνος να διαθέσει; Με ποιο κριτήριο θα σώσουμε κάποια, αφήνοντας τα υπόλοιπα να βασανιστούν και να πεθάνουν;
Αδέσποτα συναντώνται σε κάθε γωνιά της χώρας, δε χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω για τα δεδομένα. Το ένα βήμα βαθύτερα όμως, που ανέφερα προηγουμένως, είναι να αναλογιστούμε ποιες δυνατότητες μας παρέχει η κοινωνία, προκειμένου να δράσουμε υπέρ των ζώων αυτών, συνεισφέροντας παράλληλα στην εξέλιξη της ίδιας, και κατ’ επέκτασιν στη δική μας.
Μπορείς να αναπτυχθείς μόνο τόσο, όσο σου επιτρέπει η κοινωνία στην οποία ανήκεις. Και σαφώς, ανεπτυγμένη και εξελιγμένη κοινωνία με ψυχές που χάνονται στο δρόμο, δε νοείται. Συν τοις άλλοις, είτε είναι κανείς φιλόζωος, είτε όχι, αποκλείεται να διαφωνεί με την άποψη αυτή. Άλλωστε, αν δεν είσαι φιλόζωος, γιατί να θέλεις να τα βλέπεις μπροστά σου; Κι αν είσαι, γιατί να σου αρέσει η υφιστάμενη επί του παρόντος κατάσταση; Σε συνδυασμό δε, με το γεγονός ότι είτε το ένα είσαι, είτε το άλλο, το αποτέλεσμα θα είναι μια πιο ανεπτυγμένη κοινωνία, και μέρος αυτής είσαι και εσύ, δε γίνεται να λέγεσαι νοήμων αν δεν κατανοείς ότι με το να βρεθεί λύση, σε όποιο “στρατόπεδο” κι αν ανήκεις, θα είσαι κι εσύ κερδισμένος. Δε γίνεται να έχεις σώας τας φρένας και να μη βλέπεις το πρόβλημα. Το μόνο που γίνεται, είναι να έχεις κάνει μια άλλη επιλογή. Κι άρα το μόνο πρόβλημα για σένα, είναι όλοι όσοι σου θυμίζουν ότι έκανες την επιλογή αυτή.
Δε γνωρίζω ποιος έχει πραγματικά την ευθύνη, γιατί το δάχτυλο μόνιμα δείχνει κάποιον άλλο. Το έχουμε αναγάγει σε κάποιου είδους τέχνη. Τεχνίτες αποποίησης ευθυνών. Καλό μου ακούγεται, θα το κρατήσω, μιας και περιγράφει πλήρως και με απίστευτη ακρίβεια το θέατρο που βλέπουμε και μάλιστα χειροκροτάμε, κυρίως επειδή πληρώσαμε εισιτήριο, κι όχι επειδή πραγματικά μας αρέσει. Διότι τα χρήματα είναι υπεράνω όλων. Τι σημασία έχει η τέχνη αν πρέπει να πληρώσω για να τη συναναστραφώ; Τι σημασία έχουν οι ζωές, αν πρέπει να πληρώσω για να τις σώσω; Και φυσικά, δεν εννοώ να πληρώσει ο πολίτης, ειδικά σε μια εποχή σαν και αυτή που διανύουμε. Κάποιος, όμως, διαχειρίζεται τους πόρους, δε ξοδεύονται μόνοι τους.
Ακόμη κι όσοι ενδιαφερθούν να βοηθήσουν κάθε αδέσποτο που θα δουν μπροστά τους, είναι λογικό μέσα στο πνίξιμο της ίδιας της καθημερινότητάς τους, μέσα στο χρόνο που πάντα, είτε λιγότερο, είτε περισσότερο πιέζει, να παραμερίσουν αναγκαστικά το ενδιαφέρον τους και να συνεχίσουν στο δρόμο τους, άπραγοι.
Χρειαζόμαστε, συνεπώς, αυτοματοποιημένες κοινωνικές δομές, να λειτουργούν 24/7 και να σώζουν ζωές, ανεξαρτήτως χρόνου και τόπου, οποτεδήποτε και οπουδήποτε χρειαστεί. Σκοπός δεν είναι να περιθάλπουμε τα αδέσποτα ζωντανά και να τα επανατοποθετούμε στο δρόμο, αλλά σε αγκαλιές ανθρώπων που τα χρειάζονται και τους χρειάζονται. Θα πρέπει να φροντίσουμε κατόπιν της αναγκαίας περίθαλψης, συγκεκριμένες υποδομές με δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας, όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο, να υποδέχονται, να φιλοξενούν και να παρέχουν τα απαραίτητα στα προηγουμένως αδέσποτα ζώα, ενώ παράλληλα να αναλαμβάνουν και τη δρομολόγηση της διαδικασίας υιοθέτησής τους.
Το μόνο πραγματικό πρόβλημα, λοιπόν, είναι ότι όλα αυτά χρειάζονται χρήματα. Και ως κοινωνία, πόλη, χώρα, κράτος, ηττηθήκαμε. Και ηττηθήκαμε οικτρά. Διότι τα χρήματα τα διοχετεύουμε αλλού, σε πολλές μεριές και σε κάποιες που ενδεχομένως δε χρειάζεται, αλλά το βλέπουμε με τη λογική «ας είναι, λες και μπορώ να αλλάξω κάτι;».
Αν δεν ετίθετο οικονομικό ζήτημα, πιστεύεις θα έμεναν τόσοι άπραγοι; Θα είχε λόγο κανείς να σηκώσει το δάχτυλο για να δείξει όλους τους άλλους, πέρα από τον εαυτό του; Αν σου έλεγαν: «Ανάλαβε δράση και τα χρήματα τα παρέχει το κράτος», θα έμενες ακόμα άπραγος; Και δεν αναφέρομαι στον αναγνώστη προσωπικά, αλλά στον αναγνώστη ως μέρος της κοινωνίας που σκέφτεται, συμπεριφέρεται και πράττει βάσει αυτής της λογικής και νοοτροπίας. Συνεπώς, αναφέρομαι στο κράτος, μέσω των αποφάσεων του οποίου καθορίζεται και το αν η κοινωνία έχει προοπτικές εξέλιξης ή όχι.
Οικειοθελώς, εν ολίγοις, επιτρέπουμε σε αυτήν την ειλικρινώς βαθύτατα οικτρή ήττα να υφίσταται και να κατατροπώνει την ανθρωπιά μας, να χλευάζει και να ξεφτιλίζει τον πολιτισμό μας, μόνο και μόνο για μερικά χρήματα. Δε χρειάζεται να τα έχουμε όλα έτοιμα από την αρχή. Αργά και σταθερά. Αλλά με αμείωτο ρυθμό και συνεχώς εντεινόμενη δράση, κι όχι μόνο αύξουσας έντασης, αλλά και αντιστοίχων αποτελεσμάτων, η οποία θα είναι δυνατό να αντικατοπτριστεί κι εμπράκτως έξω στο δρόμο, στην κοινωνία, κι όχι μόνο στα επίσημα έγγραφα των πολιτικών ηγετών και στις ειδήσεις.
Δε λείπουν ιδέες. Λείπουν χρήματα. Λείπει η οργάνωση μιας συλλογικής προσπάθειας, γιατί γι’ αυτή χρειάζονται οικονομικοί πόροι. Και ειλικρινά, με το χέρι στην καρδιά, χωρίς καμία διάθεση να προσβάλλω κανέναν, το κράτος δε ξέρω που χρησιμοποιεί τους πόρους του και τι κάνει, όμως ξέρω πολύ καλά που δεν τους χρησιμοποιεί και τι δεν κάνει. Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους. Εγώ το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να διαδώσω το μήνυμα και να παλέψω για τα δικαιώματα εκείνων που δεν έχουν φωνή, να φωνάξω εκ μέρους τους, κι αυτό γιατί έχουν ίση αξία και δικαιώματα με όλους.
Που είναι η κοινωνική ανάπτυξη; Εξέλιξη; Ευημερία;
Άπραγοι. Τεχνίτες αποποίησης ευθυνών. Κοινωνική Ήττα. Με ήτα κεφαλαίο. Γιατί, πραγματικά, είναι τόσο πολύ μεγάλη.
