Ο πλανήτης μας θρηνεί την απώλεια ενός πρωτοπόρου επιστήμονα.
«Έφυγε» από τη ζωή προ ημερών ο κορυφαίος παγετωνολόγος Κλοντ Λόριους σε ηλικία 91 ετών, στην περιοχή της Βουργουνδίας στην Κεντρική Γαλλία, το έργο του οποίου οδήγησε στην απόκτηση γνώσης που σήμερα θα έπεφτε κανείς στην παγίδα να θεωρήσει δεδομένη. Μπορεί πλέον να είναι, αλλά δεν ήταν πάντα.
Το έργο του κορυφαίου Γάλλου παγετωνολόγου
Ο σπουδαίος Γάλλος επιστήμονας συμμετείχε ως επικεφαλής σε 22 αποστολές στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική κατά τη διάρκεια της ζωής του. Μέσα από το έργο του και τις αποστολές που πραγματοποίησε, συνέβαλε καθοριστικά στην απόδειξη ότι ο άνθρωπος ευθύνεται για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Ήταν κατά τη διάρκεια ενός εκ των ταξιδιών του στην Ανταρκτική το 1965, μια βραδιά που πίνοντας ουίσκι με πάγο, ίσως για να καταπολεμήσει κάπως τις ακραία χαμηλές θερμοκρασίες, που απέδειξε ότι ο άνθρωπος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της Γης.
Η αγάπη του για την περιπέτεια τον έβαλε στο μονοπάτι του εντοπισμού και της πρόβλεψης μιας επικείμενης καταστροφής του πλανήτη. Το 1956, μόλις αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο, έγινε μέλος μιας αποστολής στην Ανταρκτική. Οι θερμοκρασίες εκεί έφταναν τους -40°C. Παρ’ όλα αυτά, ο Λόριους και δύο συνεργάτες του έμειναν εκεί επί δύο χρόνια, επιζώντας με περιορισμένες προμήθειες και ένα ελαττωματικό ραδιόφωνο. Όσες περισσότερες πολικές αποστολές οδηγούσε στην παγωμένη ήπειρο, τόσο περισσότερο γοητευόταν από τα μυστήρια της Ανταρκτικής, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ίδιος στο BBC News.
Μια αποκαλυπτική στιγμή στην καριέρα του Λόριους
Το 1965, μαζεύοντας δείγματα πάγου τα οποία και έριχνε στο ουίσκι του, ο Λόριους ήρθε αντιμέτωπος με μια αποκάλυψη. Χρειάστηκε να περάσει μισός αιώνας για να μιλήσει γι’ αυτή του την εμπειρία. «Ενα βράδυ, μετά από μια βαθιά γεώτρηση, στο τροχόσπιτό μας ήπιαμε ένα ποτήρι ουίσκι στο οποίο είχαμε βάλει παγάκια κομμένα από τους πάγους» διηγείται. «Βλέποντας φυσαλίδες αέρα να αναδύονται στα ποτήρια μας, κατέληξα στην ιδέα πως ήταν δείγματα της ατμόσφαιρας παγιδευμένα εντός του πάγου». Συνειδητοποιώντας τις επιστημονικές δυνατότητες της ανάλυσης του παγιδευμένου αέρα, αποφάσισε στη συνέχεια να μελετήσει τους πυρήνες του πάγου – δείγματα που αντλήθηκαν από τον πάγο και λειτουργούν ως παγωμένες χρονοκάψουλες.
Διενεργώντας γεωτρήσεις στον πάγο, ο Λόριους ουσιαστικά τρυπούσε μέσα στον χρόνο, διεισδύοντας, κατά τα λεγόμενά του, στον «πάγο της πρώτης Εποχής των Παγετώνων». Όσο αυξανόταν το βάθος της γεώτρησης, τόσο πιο πίσω ταξίδευε στον γεωλογικό χρόνο. Η έρευνά του για τις παγιδευμένες στον πάγο φυσαλίδες αέρα δημοσιεύθηκε το 1987. Τα δε ευρήματά του, αποκαλυπτικά.
Τότε ήταν που ο πρωτοπόρος παγετωνολόγος διαπίστωσε ότι, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα είχε παρουσιάσει πολύ μικρές μεταβολές κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου, μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση οι συγκεντρώσεις του αερίου του θερμοκηπίου είχαν εκτοξευθεί, και μαζί τους αυξάνονταν και οι θερμοκρασίες.
Η διεθνής φήμη του επιστήμονα που έγινε ακτιβιστής και η αναγνώριση του έργου του
Η εν λόγω έρευνα και τα ευρήματά της χάρισαν στον Γάλλο επιστήμονα τη διεθνή φήμη που άξιζε για το έργο του, ενώ το τελευταίο έθεσε τα θεμέλια για έρευνες που πραγματοποιήθηκαν ακολούθως από άλλους επιστήμονες, ανατρέχοντας σε αρχεία παγετώνων ηλικίας 160.000 ετών. Το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) αναγνώρισε το έργο του ερευνητή και την ποιότητά του, δηλώνοντας ότι δεν αφήνει «κανένα περιθώριο αμφιβολίας» σχετικά με το ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλεται στην ανθρωπογενή ρύπανση.
Το 1988 ο Κλοντ Λόριους στράφηκε στον ακτιβισμό και αποτέλεσε τον εναρκτήριο εμπειρογνώμονα της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. Το 2002 του απονεμήθηκε το χρυσό μετάλλιο του CNRS, εξ ημισείας με τον συνάδελφό του Ζαν Τζουζέλ. Ήταν, επίσης, ο πρώτος Γάλλος που το 2008 έλαβε το διάσημο βραβείο “Blue Planet” («Μπλε Πλανήτης»), που αποδίδεται από το 1922 σε άτομα ή οργανισμούς των οποίων το έργο συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση του γήινου περιβάλλοντος.
Πηγή: BBC
