Ακούστε το άρθρο στο Spotify:
Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε προς τα τέλη του 2022, μια ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι η σίτιση αρουραίων με αναψυκτικά τύπου “cola” προκάλεσε υπολογίσιμη βλάβη στον εγκέφαλο των άτυχων πλασμάτων. Μεταξύ των διαταραχών που διαπιστώθηκαν περιλαμβάνονται προβλήματα μνήμης και γνωστικές διαταραχές.
Η κατανάλωση αναψυκτικών έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως αναψυκτικών τύπου κόλα. Η υπερβολική κατανάλωση αναψυκτικών με βάση την κόλα σχετίζεται με διάφορες ασθένειες και με γνωστική έκπτωση, ιδίως με εξασθένιση της μνήμης. Επιπλέον, οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη μπορούν να προωθήσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο και τη δυσλιπιδαιμία.
H εισαγωγή των συγγραφέων της εργασίας
Προφανώς και γνωρίζουμε ότι τα αναψυκτικά δεν έχουν θέση σε μία ισορροπημένη διατροφή. Δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν. Είναι “βομβαρδισμένα” με γλυκαντικές ουσίες, φυσικές και τεχνητές, ενώ πολλές μελέτες έχουν μελετήσει το θέμα επαρκώς, ώστε να γνωρίζουμε πλέον εμπεριστατωμένα ότι η συχνή κατανάλωση τόσο μεγάλων ποσοτήτων σακχάρων, όπως αυτών που συναντώνται στα αναψυκτικά, οδηγεί σε διάφορες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, επιπλοκές στο συκώτι, αλλά και φυσικά σε παθήσεις των δοντιών, όπως είναι η τερηδόνα. Ασφαλώς και δεν τις αναφέραμε όλες, αυτές είναι μόνο κάποιες από τις παθήσεις με τις οποίες συνδέονται τα αναψυκτικά και αναφέρονται ενδεικτικά, αφού η λίστα δεν τελειώνει ποτέ.
Αλλά σύμφωνα με τη νέα έρευνα, η συνεχής και μακροχρόνια κατανάλωση ειδικά των ζαχαρούχων αναψυκτικών τύπου “cola” ενδέχεται να συνδέεται άμεσα με την υγεία του εγκεφάλου και με συμπεριφορικά προβλήματα. Ακόμα, αυτό μπορεί να μεταφράζεται ως αδυναμία εύρεσης της εξόδου σ’ ένα λαβύρινθο, αν μιλάμε για αρουραίους.
Προκειμένου να μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο τα συγκεκριμένα αναψυκτικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου των αρουραίων, οι επιστήμονες χώρισαν τους αρουραίους σε 3 ομάδες, βάσει ηλικίας. Η πρώτη αποτελείτο από αρουραίους ηλικίας 2 μηνών, η δεύτερη 8 μηνών και η τρίτη 14 μηνών. Εν συνεχεία, κάθε ομάδα διαχωρίσθηκε σε δύο ακόμα ομάδες: σε μία που έπινε νερό και μία που έπινε cola. Σημειώνεται ότι ο λόγος που επιλέχθηκε να μελετηθεί η cola και όχι κάποιο άλλο αναψυκτικό είναι επειδή το συγκεκριμένο βρίσκεται πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των καταναλωτών σχεδόν παντού στον κόσμο.
Μετά από 57 ημέρες, οι επιστήμονες υπέβαλλαν τα τρωκτικά σε μια διαδικασία ελέγχου της συμπεριφοράς τους η οποία βασίστηκε στην περιήγησή τους εντός ενός λαβύρινθου, ενώ δέκα μέρες μετά το πέρας των δοκιμών οι αρουραίοι υποβλήθηκαν σε ευθανασία, προκειμένου να εξετασθούν ενδεχόμενες μεταβολές στους εγκεφάλους τους.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών συμπεριφοράς, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι από τους αρουραίους που κατανάλωναν το αναψυκτικό, και ιδιαίτερα εκείνοι εκείνοι που ήταν σε ηλικία 2 και 8 μηνών, εμφάνιζαν ασθενέστερη μνήμη και, γενικά, υποβαθμισμένη γνωστική λειτουργία από τους αντίστοιχης ηλικίας αρουραίους που έπιναν νερό – προκαλώντας τους σημαντική σύγχυση και δυσκολία όταν προσπαθούσαν να “απεγκλωβιστούν” από τους λαβύρινθους.
Και τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο ξεκάθαρα, όταν τελικά οι ερευνητές εξέτασαν τους εγκεφάλους τους. Η εξέταση επιβεβαίωσε ότι είχαν υποστεί αξιοσημείωτες βλάβες στο μετωπιαίο λοβό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο ζωτικών νοητικών λειτουργιών, όπως η συγκέντρωση, η μνήμη και η κρίση, ενώ μεταβολές παρατηρήθηκαν και στον ιππόκαμπο, ο οποίος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο στη μνήμη, όσο και στη μάθηση.
Οι νευρολογικές βλάβες δεν είναι ποτέ κάτι θετικό. Αν οι αρουραίοι είχαν παραμείνει ζωντανοί, η αδυναμία τους να βγουν από τον λαβύρινθο θα ήταν, ως φαίνεται, το μικρότερο απ’ τα προβλήματά τους. Στους ανθρώπους η βλάβη του μετωπιαίου φλοιού έχει, επίσης, συνδεθεί με αλλαγές στην προσωπικότητα, καθώς και με υπερβολική παρορμητικότητα, ενώ ο τραυματισμός του ιππόκαμπου θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο σε παθήσεις όπως η κατάθλιψη, το χρόνιο στρες, η διπολική διαταραχή, η σχιζοφρένεια και άλλες.
Για να μην κινδυνολογούμε, όμως, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η εν λόγω μελέτη βασίστηκε σε μακροχρόνια έκθεση, αναλογικά με το προσδόκιμο ζωής των αρουραίων. Τουτέστιν, 57 ημέρες αδιάκοπης κατανάλωσης του αναψυκτικού για έναν αρουραίο ισοδυναμεί με ολόκληρες δεκαετίες αδιάκοπης κατανάλωσης για έναν άνθρωπο. Συνεπώς, αν τα τρωκτικά έπιναν ελάχιστη cola μαζί με το φαγητό τους, κι όχι αδιάκοπα, αλλά ανά διαστήματα, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα ήταν μια χαρά, ίσως με ελάχιστες βλάβες, αλλά ασύγκριτες με αυτές που προαναφέρθηκαν. Η συγκεκριμένη διαπίστωση βασίζεται στο γεγονός ότι οι γηραιότεροι αρουραίοι, των οποίων ο εγκέφαλος ήταν πλήρως διαμορφωμένος, επηρεάστηκαν λιγότερο από την κατανάλωση του αναψυκτικού. Εντούτοις, ακόμη και σ’ αυτήν την περίπτωση, η συνεχής κατανάλωση θα οδηγούσε σε σοβαρότατες διαταραχές.
Κλείνοντας, θα πρέπει να τονιστεί επίσης ότι οι άνθρωποι και οι αρουραίοι προφανώς και δεν ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο στην κατανάλωση του αναψυκτικού, όμως ας μην αφήσουμε τη θυσία των δύσμοιρων τρωκτικών του συγκεκριμένου πειράματος να πάει στράφι, κι ας συνειδητοποιήσουμε ότι ο μόνος τρόπος να καταναλώνουμε το αγαπημένο μας αναψυκτικό χωρίς κανένα φόβο, είναι να το κάνουμε με μέτρο. Πάντως, δε θα μας έκανε εντύπωση αν υπήρχαν επιπρόσθετες παρατηρήσεις και αντενδείξεις στα κουτάκια των αναψυκτικών στο μέλλον. Εάν συνέβαινε, θα ήταν μόνο συνετό και σώφρον.
