Αυστραλοί επιστήμονες άρχισαν να εμβολιάζουν άγρια κοάλα κατά των χλαμυδίων στο πλαίσιο μιας φιλόδοξης δοκιμής πεδίου στη Νέα Νότια Ουαλία.

Η απειλή του πληθυσμού των κοάλα

Στόχος της ομάδας των ερευνητών αποτελεί η δοκιμή μιας μεθόδου για την προστασία των χαριτωμένων μαρσιποφόρων ζώων από μια ευρέως διαδεδομένη ασθένεια που προκαλεί τύφλωση, στειρότητα και θάνατο, σύμφωνα με πληροφορίες του Associated Press.

«Σκοτώνει τα κοάλα επειδή αρρωσταίνουν τόσο πολύ που δεν μπορούν να σκαρφαλώσουν στα δέντρα και να βρουν τροφή ή να ξεφύγουν από τα αρπακτικά, ενώ τα θηλυκά μπορεί να μείνουν στείρα», εξηγεί ο Σάμιουελ Φίλιπς, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο Sunshine Coast στο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, ο οποίος βοήθησε στην ανάπτυξη του εμβολίου.

Ο εμβολιασμός των κοάλα και οι στόχοι των ερευνητών

Αρχικός στόχος των επιστημόνων ήταν να αιχμαλωτίσουν, να εμβολιάσουν και στη συνέχεια να παρακολουθήσουν το 50% του πληθυσμού των κοάλα της περιοχής Northern Rivers της Νέας Νότιας Ουαλίας, δηλαδή περίπου 50 ζώα.

Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου, που σχεδιάστηκε ειδικά για τα κοάλα, δοκιμάστηκε προηγουμένως με τον εμβολιασμό μερικών εκατοντάδων ατόμων του είδους, τα οποία είχαν μεταφερθεί σε κέντρα διάσωσης άγριων ζώων για άλλες παθήσεις.

Τώρα, αυτό που επιχειρούν οι επιστήμονες είναι να κατανοήσουν τον αντίκτυπο του εμβολιασμού ενός πληθυσμού άγριων κοάλα. «Θέλουμε να αξιολογήσουμε ποιο ποσοστό των κοάλα πρέπει να εμβολιάσουμε για να μειώσουμε σημαντικά τη μόλυνση και την ασθένεια», αναφέρει ο Σάμιουελ Φίλιπς. Τα πρώτα κοάλα αιχμαλωτίστηκαν και εμβολιάστηκαν τον Μάρτιο, ενώ το όλο εγχείρημα αναμένεται να διαρκέσει περίπου τρεις μήνες.

Η μέθοδος χορήγησης των εμβολίων κατά των χλαμυδίων

Οι επιστήμονες εντοπίζουν τα κοάλα σε δέντρα (ευκάλυπτους) με τη χρήση κιαλιών και στη συνέχεια κατασκευάζουν κυκλικές περιφράξεις περιμετρικά των δέντρων με ανοίγματα που οδηγούν σε κλουβιά. Μετά από μερικές ώρες ή ημέρες, τα κοάλα κατεβαίνουν τελικά από το δέντρο για να αναζητήσουν φύλλα σε κάποιο άλλο, κι έτσι περιπλανιούνται ανάμεσα στις ακίνδυνες παγίδες.

«Είναι δύσκολο να μπερδέψεις ένα κοάλα με οποιοδήποτε άλλο ζώο – είναι πολύ εύκολο να τα εντοπίσεις», δήλωσε η Τζόντι Γουέικμαν, διευθύντρια κτηνιατρικής φροντίδας και διευθύντρια της κλινικής στο Friends of the Koala, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που διατηρεί ένα νοσοκομείο άγριων ζώων, όπου μεταφέρονται τα κοάλα για εμβολιασμό.

Κατόπιν ελέγχου κατά τον οποίο επιβεβαιώνεται ότι τα ζώα είναι σε καλή κατάσταση, οι ερευνητές χορηγούν αναισθησία και τα ενέσιμα εμβόλια. Στη συνέχεια, κρατούν τα κοάλα υπό παρακολούθηση για ένα εικοσιτετράωρο από τη στιγμή που ξυπνούν, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχουν απροσδόκητες παρενέργειες, εξηγεί η Γουέικμαν. Στόχος είναι να εμβολιαστούν τα υγιή κοάλα ώστε να μη διατρέχουν κίνδυνο να μολυνθούν από χλαμύδια.

Προτού τα απελευθερώσουν, οι ερευνητές σημαδεύουν τα κοάλα με μια σταγόνα ροζ βαφής στην πλάτη τους για να βεβαιωθούν ότι κανένα ζώο δεν θα πιαστεί και δεν θα εμβολιαστεί για δεύτερη φορά. Όταν το πρώτο εμβολιασμένο κοάλα επέστρεψε στον βιότοπό του στις 9 Μαρτίου, οι επιστήμονες τοποθέτησαν το κλουβί του στη βάση ενός δέντρου και άνοιξαν την πόρτα. Εκείνο βγήκε έξω γρήγορα και σκαρφάλωσε στον κορμό του δέντρου.

Τα εμβληματικά κοάλα της Αυστραλίας

Τα κοάλα είναι εμβληματικά μαρσιποφόρα ζώα της Αυστραλίας, όπως τα γουόμπατ και τα καγκουρό. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους το περνούν τρώγοντας, αλλιώς κοιμούνται σε δέντρα ευκαλύπτου. Τα πόδια τους έχουν δύο αντίθετους αντίχειρες για να τα βοηθούν να πιάνονται και να σκαρφαλώνουν στους κορμούς.

Δυστυχώς, οι πληθυσμοί των άγριων κοάλα της Αυστραλίας έχουν μειωθεί απότομα τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Τον περασμένο Φεβρουάριο, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αυστραλίας κήρυξε τα κοάλα ως «απειλούμενα» στις ανατολικές περιοχές της Νέας Νότιας Ουαλίας, του Κουίνσλαντ και της Επικράτειας της Αυστραλιανής Πρωτεύουσας (Australian Capital Territory).

Αντιμετωπίζοντας ένα συνδυασμό απειλών από ασθένειες, απώλεια βιοτόπων και οδικές συγκρούσεις, τα κοάλα θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μέχρι το 2050, σύμφωνα με μια αξιολόγηση της κυβέρνησης της Νέας Νότιας Ουαλίας το 2020. Επιπλέον, εξίσου δυσάρεστο είναι και το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, περίπου τα μισά άγρια κοάλα στο Κουίνσλαντ έχουν ήδη μολυνθεί από χλαμύδια.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι επιστήμονες κατέληξαν στην απόφαση να «ενοχλήσουν» τα κοάλα και να επιχειρήσουν να τα προστατεύσουν από την εξάπλωση της νόσου, καθώς εάν επέλεγαν να μην το κάνουν και να τα αφήσουν ανενόχλητα, θα τα παρατούσαν στο έλεος της μεταδοτικής ασθένειας και των επιπτώσεών της. Η δοκιμή εγκρίθηκε από πολλούς κυβερνητικούς φορείς, μεταξύ των οποίων το υπουργείο Γεωργίας της Αυστραλίας και το υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Νέας Νότιας Ουαλίας.

Πώς ξεκίνησε η διάδοση χλαμυδίων στα κοάλα;

Μολονότι η προέλευση των χλαμυδίων στα κοάλα δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα μαρσιποφόρα κόλλησαν ενδεχομένως αρχικά την ασθένεια μέσω της έκθεσης στα κόπρανα μολυσμένων προβάτων και βοοειδών και στη συνέχεια μεταδόθηκε με τη σεξουαλική επαφή ή από τη μητέρα στα μικρά της. Παρότι οι άνθρωποι και τα ζώα που έχουν μολυνθεί από τα εν λόγω βακτήρια (Chlamydia trachomatis) μπορούν να το αντιμετωπίσουν με τη χρήση αντιβιοτικών, για τα κοάλα τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

«Τα πολύπλοκα μικρόβια εντός του στομάχου των κοάλα έχουν σχεδιαστεί για να εξουδετερώνουν τις τοξίνες στα φύλλα ευκαλύπτου που αποτελούν την κύρια πηγή τροφής τους», αναφέρει ο Μάθιου Κράουδερ, βιολόγος διατήρησης στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Προσθέτει, ωστόσο, ότι το πεπτικό τους σύστημα μπορεί επίσης να εξουδετερώσει και ορισμένα φάρμακα, οπότε «αυτό σημαίνει ότι δεν ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία με αντιβιοτικά», εξηγεί ο ερευνητής.

Ο Κράουδερ παρακολουθεί έναν πληθυσμό κοάλα στο βόρειο τμήμα της Νέας Νότιας Ουαλίας για περισσότερο από μια δεκαετία. Το 2008, το 10% των ζώων που εξετάστηκαν στην περιοχή βρέθηκε ότι ήταν μολυσμένα με χλαμύδια, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 80%.

«Καταστροφική» η μόλυνση των κοάλα λόγω χαμηλής γονιμότητας

«Είναι καταστροφικό, υπάρχει πολύ, πολύ χαμηλή γονιμότητα», αναφέρει ο Μάθιου Κράουδερ. «Δεν συναντάς σχεδόν καθόλου μωρά», προσθέτει ο ίδιος.

Η Ρεμπέκα Τζόνσον, που διετέλεσε προηγουμένως επικεφαλής της Κοινοπραξίας Γονιδιώματος των κοάλα στην Αυστραλία και είναι επικεφαλής πλέον επιστήμονας στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Smithsonian στην Ουάσινγκτον, χαρακτήρισε «σπαρακτικό» το να βλέπει κανείς από κοντά τις επιπτώσεις που έχει η ασθένεια στα αξιολάτρευτα μαρσιποφόρα θηλαστικά και στον πληθυσμό τους.

Ενδεικτικά, η νεκροψία ενός κοάλα με χλαμύδια σε προχωρημένο στάδιο -που υποβλήθηκε τελικά σε ευθανασία– αποκάλυψε «ωοθήκες πλήρως κλεισμένες σε κύστεις» και «έντερα γεμάτα από σκληρά κομμάτια τροφής, απόδειξη ότι δεν μπορούσε να χωνέψει σωστά την τροφή», ανακαλεί στη μνήμη της και περιγράφει η Ρεμπέκα Τζόνσον. «Ήταν προφανώς στείρα και πονούσε», εξηγεί για το άτυχο θηλυκό κοάλα.

Ένα από τα ελάχιστα εγχειρήματα του είδους του

Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις παγκοσμίως που επιστήμονες επιχειρούν να αιχμαλωτίσουν και να εμβολιάσουν άγρια ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση, αποσκοπώντας στην προστασία και στη διατήρηση του είδους. Το 2016, οι επιστήμονες ξεκίνησαν να εμβολιάζουν τις φώκιες της Χαβάης, οι οποίες απειλούνταν από το στέλεχος ενός θανατηφόρου ιού. Δυόμιση χρόνια πριν, βιολόγοι από τη Βραζιλία άρχισαν να εμβολιάζουν ταμαρίνους κατά της ιογενούς νόσου του κίτρινου πυρετού.

«Ο εμβολιασμός για την άγρια πανίδα σίγουρα δεν αποτελεί ακόμη ρουτίνα», λέει ο Τζέικομπ Νεγκρέι, βιολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wake Forest. «Αλλά το αν θα πρέπει να χρησιμοποιείται συχνότερα είναι ένα θεμελιώδες ερώτημα με το οποίο οι βιολόγοι διατήρησης πραγματικά παλεύουν αυτή τη στιγμή», συμπληρώνει. Σύμφωνα με τη Ρεμπέκα Τζόνσον, τα οφέλη είναι πιθανό να υπερτερούν των κινδύνων για τα κοάλα. «Ο εμβολιασμός είναι κάτι που απαιτεί απίστευτα πολλούς πόρους. Τα κοάλα ζουν ψηλά στα δέντρα», αναφέρει η ίδια. «Ωστόσο, λόγω του ότι οι επιπτώσεις των χλαμυδίων είναι τόσο εξουθενωτικές, νομίζω ότι αξίζει απόλυτα τον κόπο».

Οι άλλες απειλές που αντιμετωπίζουν τα κοάλα -συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους από την εκκαθάριση της γης και τις δασικές πυρκαγιές που ενισχύονται από το κλίμα- μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα στρες τους, αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα και καθιστώντας τα πιο ευάλωτα σε ασθένειες όπως τα χλαμύδια, καταλήγει ο Κράουδερ.

Με πληροφορίες από Associated Press