Συχνά ακούμε από ανθρώπους να παραπονιούνται ότι έχουν αλλεργία στις γάτες κι ότι δεν μπορούν να πλησιάσουν σε κοντινή απόσταση ή ακόμη και απλώς να συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο μαζί τους. Υπάρχει πραγματικά αλλεργία στις γάτες; Κι αν ναι, πώς αντιμετωπίζεται;

Τι είναι η αλλεργία;

Καταρχάς, ας αναφέρουμε εν συντομία ότι ως αλλεργία ορίζεται η αντίδραση τού οργανισμού σε συγκεκριμένες ουσίες που υπάρχουν στο περιβάλλον, είτε αυτές βρίσκονται στον αέρα, είτε σε τρόφιμα που καταναλώνουμε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι αλλεργίες μπορούν να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή μας. Μπορούν, επίσης, να είναι είτε παροδικές είτε μόνιμες.

Γενικά, η αλλεργία προκαλεί ενόχληση κυμαινόμενης έντασης και μπορεί να επηρεάσει τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Στην πλειονότητά τους, εντούτοις, οι αλλεργικές αντιδράσεις είναι ήπιες ή μέτριας έντασης και υπάρχουν τρόποι για να περιοριστούν. Σπανιότερα, μπορούν να εμφανιστούν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις όπως, επί παραδείγματι, αναφυλακτικό σοκ, το οποίο συνιστά επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί επείγουσα θεραπεία.

Οι ουσίες που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις καλούνται αλλεργιογόνα και, συνήθως, εάν έρθουμε σε επαφή με αυτές, η αλλεργική αντίδραση εκδηλώνεται γρηγορότερα.

Γιατί έχουμε αλλεργία στις γάτες;

Αρχικά, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι όταν γίνεται λόγος για αλλεργία στις γάτες, ουσιαστικά δεν εννοούμε γενικότερη αλλεργία προς το ίδιο το ζώο, αλλά εννοούμε αλλεργία στο τρίχωμα τής γάτας. Η αλλεργία αυτή εξαρτάται από ένα αλλεργιογόνο που παράγεται από τους σμηγματογόνους και τους σιελογόνους αδένες της. Το αλλεργιογόνο συσσωρεύεται στο δέρμα του ζώου και συνεπώς μεταδίδεται στο τρίχωμά του, καθιστώντας το κύρια αιτία συμνπτωμάτων αλλεργίας. Επιπλέον, η σκόνη και η γύρη που υπάρχουν στο περιβάλλον επικάθονται -συνήθως χωρίς να είναι ορατά με γυμνό μάτι- στο τρίχωμα τής γάτας και δεν απομακρύνονται εύκολα. Και ως εκ τούτου, δυστυχώς, πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες εμφάνισης αλλεργικής αντίδρασης.

Το πρόβλημα για τους αλλεργικούς μεγαλώνει, αν αναλογιστούμε ότι οι γάτες συνήθως γλείφονται και καθαρίζονται συχνά, με αποτέλεσμα να εξαπλώνεται με το σάλιο το αλλεργιογόνο σε όλη την επιφάνεια τής τρίχας. Τα αλλεργιογόνα σωματίδια που παράγονται από τις γάτες είναι πολύ μικρά και ελαφριά και μπορούν να παραμείνουν στο περιβάλλον για υπολογίσιμο χρονικό διάστημα.

Στα αλλεργικά άτομα, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τα αλλεργιογόνα που μεταφέρονται από το τρίχωμα τής γάτας ως επιβλαβή και γι’ αυτό εκκρίνεται ισταμίνη, μια αζωτούχος οργανική ένωση που εμπλέκεται στην ανοσολογική απόκριση. Όταν κάποιος είναι αλλεργικός, η ποσότητα τής παραγόμενης ισταμίνης είναι μεγάλη, ενώ αυτή είναι που ευθύνεται για τα κλασικά συμπτώματα τής κοινής αλλεργίας. Η επαφή με το τρίχωμα τού ζώου ή η εισπνοή αέρα σε περιβάλλον όπου βρισκόταν πρόσφατα το αιλουροειδές μπορούν να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση, διαφορετικής κλίμακας και με διαφορετική ένταση συμπτωμάτων, ανάλογα με το εκάστοτε άτομο.

Ποιά είναι τα συμπτώματα;

Αν κάποιος είναι αλλεργικός, ο οργανισμός του ενεργοποιεί ορισμένες αντιδράσεις (συμπτώματα) προκειμένου να αμυνθεί. Κάποια από τα συμπτώματα αυτά είναι πολύ κοινά και εμφανίζονται μέσα σε μόλις λίγα λεπτά. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται τα ερεθισμένα και πρησμένα μάτια, η αλλεργική ρινίτιδα (το γνωστό σε όλους μας «μπούκωμα»), η καταρροή, ο βήχας, το φτέρνισμα, καθώς και δερματικά εξανθήματα στο πρόσωπο και στο σώμα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η εισπνοή τριχών τής γάτας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αλλεργία, με σοβαρότερα συμπτώματα και ανεπιθύμητες ενέργειες στο αναπνευστικό σύστημα, όπως ο επίμονος βήχας, η δύσπνοια και οι ξαφνικές κρίσεις άσθματος. Οι αλλεργίες αυτές, μάλιστα, μπορούν να εκδηλωθούν μετά από χρόνια συμβίωσης με το ζώο, αν και ορισμένες επιστημονικές έρευνες έχουν υποστηρίξει ότι εάν έρθουμε σε επαφή με γάτες από μικρή ηλικία, μπορούμε να αναπτύξουμε μια ορισμένη ανοσολογική αντοχή και να μην εμφανίζουμε συμπτώματα.

Υπάρχει διάγνωση για την αλλεργία στο τρίχωμα τής γάτας;

Ναι, υπάρχει διάγνωση. Συγκεκριμένα, υπάρχουν εξετάσεις που δείχνουν εάν είμαστε αλλεργικοί στις τρίχες τής γάτας και περιλαμβάνουν διάφορα δερματικά τεστ αλλεργίας ή/και εξειδικευμένες εξετάσεις αίματος.

Αναφορικά με τα δερματικά τεστ, αυτά διακρίνονται σε δύο διαφορετικούς τύπους:
Ο πρώτος τύπος αφορά το τεστ με τσίμπημα, κατά το οποίο γίνεται μια μικρή παρακέντηση στον βραχίονα με μια βελόνα και εναποτίθεται μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου. Η εμφάνιση αντίδρασης επιβεβαιώνει την ύπαρξη αλλεργίας στο τρίχωμα τής γάτας.

Ο δεύτερος τύπος δερματικών τεστ αφορά την ενδοδερμική δοκιμή, κατά την οποία εγχέεται αλλεργιογόνο υποδόρια (κάτω από το δέρμα) και εν συνεχεία πραγματοποιείται ανάλυση των αποτελεσμάτων για την επιβεβαίωση ή όχι τής αλλεργίας.

Πώς αντιμετωπίζουμε την αλλεργία στις γάτες;

Πρόκειται για το ουσιαστικότερο ίσως ερώτημα. Είναι βέβαιο ότι οι κηδεμόνες γατών είναι πολλοί και εξίσου βέβαιο είναι ότι οι περισσότεροι αγαπούν πολύ τα ζώα τους και δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να τα αποχωριστούν, ακόμη κι αν μάθαιναν ότι είναι αλλεργικοί σε αυτά ή, καλύτερα, σε μία από τις ουσίες που εκείνα παράγουν. Μπορούμε, όμως, να συνεχίσουμε να συμβιώνουμε με τα κατοικίδια γατάκια μας αν είμαστε αλλεργικοί; Μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να διαταραχθεί η καθημερινότητά μας και χωρίς συνεχώς να καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα τής αλλεργίας μας;

Η απάντηση είναι πως ναι, μπορούμε. Υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα για την καταπολέμηση των συμπτωμάτων τής αλλεργίας στην τρίχα τής γάτας, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται ακόμη και σε πιο κοινές αλλεργίες. Είναι αντισταμινικά χάπια που έχουν άμεση δράση και εμποδίζουν κάθε είδους αλλεργική αντίδραση από τον οργανισμό. Στην περίπτωση που η αλλεργία μας εκφράζεται με συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, μπορούμε αντί για αντισταμινικά χάπια να χρησιμοποιήσουμε αποσυμφορητικά σπρέι με δράση τοπικού κορτικοστεροειδούς. Για τα συμπτώματα που περιλαμβάνουν κοκκίνισμα και πρήξιμο των ματιών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε καταπραϋντικά οφθαλμικά σκευάσματα, ενώ σε περιπτώσεις εμφάνισης συμπτωμάτων στοπ αναπνευστικό σύστημα η χορήγηση εισπνοών κρίνεται αναγκαία.

Το μόνο σίγουρο είναι πριν από τη χρήση οποιουδήποτε σκευάσματος για την καταπολέμηση των συμπτωμάτων τής αλλεργίας μας, θα πρέπει πρώτα να συμβουλευτούμε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό μας.

Ένα ακόμη μέτρο που μπορούμε και μάλλον πρέπει να λάβουμε για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα τής αλλεργίας είναι να αερίζουμε όσο το δυνατόν καλύτερα και συχνότερα τον χώρο όπου διαμένει η γάτα μας. Θα πρέπει, επίσης, να μην της επιτρέπουμε να παραμένει στο χώρο όπου κοιμόμαστε, ενώ πολύ σημαντικό είναι ακόμα να την πλένουμε συχνά και να τη χτενίζουμε με εξειδικευμένα προϊόντα περιποίησης.

Η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση

Το pet-in.gr έχει αναφέρει επανειλημμένως ότι η πρόληψη είναι πάντοτε καλύτερη και προτιμότερη από την αντιμετώπιση, κι ενώ η αλλεργία αποτελεί ένα ιδιαίτερο κομμάτι, το ίδιο ισχύει και εδώ. Εν προκειμένω, η πρόληψη σχετίζεται με την τήρηση των γενικότερων κανόνων υγιεινής τού χώρου μας, καθώς και των κανόνων περιποίησης τού κατοικίδιού μας.

Πληθώρα προϊόντων που θα μας βοηθήσουν να εφαρμόσουμε τα παραπάνω κυκλοφορεί στο εμπόριο, όπως εξειδικευμένα σαμπουάν για τον καθαρισμό τού τριχώματος των γατών και ειδικές χτένες για την απομάκρυνση των νεκρών τριχών, τα οποία βοηθούν σημαντικά να απαλλαγούμε από την περίσσεια τριχών που υπάρχει στον χώρο μας.

Επίσης, προτείνεται γενικά να χρησιμοποιούμε συμπληρώματα διατροφής ειδικά για γάτες, όπως σκευάσματα με λάδι σολομού για την καλύτερη υγεία τού τριχώματος τής γάτας μας, καθώς αυτό αναζωογονεί την τρίχα, ενισχύοντας την υγεία της και καθιστώντας το τρίχωμα τής γάτας πιο λαμπερό, μειώνοντας παράλληλα τα επίπεδα κνησμού. Έχει, επίσης, εξαιρετικά αποτελέσματα κατά τής τριχόπτωσης.

Εννοείται ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε την αποπαρασίτωση τού κατοικίδιου ζώου μας και πάντα να συμβουλευόμαστε τον προσωπικό μας κτηνίατρο για οτιδήποτε μας προβληματίζει. Θα πρέπει, τέλος, να είμαστε σε θέση να διακρίνουμε συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν, ώστε να είμαστε σε ετοιμότητα να τα αντιμετωπίσουμε, πετυχαίνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο να κάνουμε τη συγκατοίκηση με τα κατοικίδιά μας ασφαλέστερη και να αποφύγουμε ενδεχόμενα προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από απλή άγνοια ή απροσεξία.