«Χωρίς να διορθώσουμε την κρίση χρέους και φτώχειας, δεν θα καταφέρουμε ούτε καν να προσεγγίσουμε την παγκόσμια κλιματική κρίση, η οποία μας απειλεί όλους», σχολιάζει το Politico.
Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του, ο Μαρκ Μάλοχ-Μπράουν, πρόεδρος του Open Society Foundations, του μεγαλύτερου ιδιωτικού ιδρύματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο, και πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, διερωτάται: αν οι πλουσιότερες χώρες τού κόσμου δεν μπορούν να βρουν τη βούληση να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια κρίση χρέους, τότε ποιες είναι οι πιθανότητες η κλιματική κρίση πράγματι ν’ αντιμετωπιστεί; Πρόκειται για ένα από τα κύρια ερωτήματα που πλανώνται πάνω από τη σύνοδο κορυφής τής Ομάδας των Επτά (G7) αυτής τής εβδομάδας στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας.
Καθώς οι ηγέτες των πλουσιότερων χωρών του κόσμου συναντώνται, ο υπουργός Οικονομικών του Μαλάουι, Σόστεν Γκουένγκουε, είναι αυτός που θα έπρεπε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του μυαλού τους – αν και μάλλον δεν θα είναι- όπως σχολιάζει ο Μάλοχ-Μπράουν.
Το Μαλάουι, ένα αφρικανικό έθνος σχεδόν 20 εκατομμυρίων κατοίκων, βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να συνιστά το φτωχότερο δημοκρατικό κράτος στον πλανήτη. Στις φετινές εαρινές συνεδριάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός Οικονομικών έδωσε μια ζοφερή, προσωπική περιγραφή τού πώς είναι να είσαι ο αποδέκτης μιας επιταχυνόμενης παγκόσμιας κρίσης χρέους – καθώς και του αντίκτυπου που προκαλεί στη χώρα του η παράλληλη και ολοένα επιδεινούμενη κλιματική κρίση.
Όπως και η γειτονική του Ζάμπια, το Μαλάουι ήταν μία εκ των πολλών αφρικανικών χωρών που ωθήθηκαν σε δυσχέρεια χρέους από την πανδημία τού COVID-19, καθώς και από την εκτίναξη του κόστους των εισαγόμενων λιπασμάτων και καυσίμων μετά την εισβολή τής Ρωσίας στην Ουκρανία. Με τον πληθωρισμό να βρίσκεται λίγο πάνω από το 26% τον Φεβρουάριο, οι κάτοικοι του Μαλάουι αγωνίζονται προκειμένου να μπορούν πληρώσουν για τα βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Προς το παρόν, η κυβέρνηση της χώρας βρίσκεται σε συνομιλίες αναδιάρθρωσης του χρέους με τους πιστωτές.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, τον Μάρτιο το Μαλάουι χτυπήθηκε από τον κυκλώνα Φρέντι – μία από τις ισχυρότερες τροπικές καταιγίδες που έχουν καταγραφεί ποτέ. Σπέρνοντας τον όλεθρο στον Ινδικό Ωκεανό και τη νότια Αφρική σε διάστημα πέντε εβδομάδων, ο κυκλώνας άφησε πάνω από 1.000 νεκρούς και χιλιάδες άστεγους στην πρωτεύουσα Μπλάντιρε μετά από πλημμύρες.
Ο αντίκτυπος της καταιγίδας στην οικονομία τού Μαλάουι ήταν τεράστιος. Η τιμή του καλαμποκιού – του βασικού τροφίμου της χώρας – εκτοξεύτηκε σε επίπεδα ρεκόρ και είναι πλέον κατά μέσο όρο 300% υψηλότερη από την ίδια περίοδο την προηγούμενη χρονιά. Εν τω μεταξύ, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Fitch μείωσε την πρόβλεψη για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ του Μαλάουι το 2023 από 3,7% σε μόλις 0,7%.
Στις συνεδριάσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναγνωρίστηκε ευρέως η ανάγκη ανάληψης δράσης, καθώς και η απειλή που συνιστά η παγκόσμια κρίση χρέους για χώρες όπως το Μαλάουι και η Ζάμπια, όπου οι συνομιλίες για την αναδιάρθρωση του χρέους συνεχίζονται ήδη για πάνω από δύο χρόνια. Έκδηλη ήταν, ωστόσο, μια τραγική έλλειψη φιλοδοξίας από την πλευρά των ευημερούντων, δημοκρατικών, βιομηχανικών χωρών του παγκόσμιου Βορρά.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής, των συγκρούσεων και των πανδημιών, οι μέσες ετήσιες δαπάνες για τις αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να είναι της τάξης των 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ 2023 και 2030. Που είναι 10 φορές περισσότερο από ό,τι δαπανούν σήμερα τα πλουσιότερα έθνη για υπερπόντια αναπτυξιακή βοήθεια κάθε χρόνο.
Εντούτοις, σε αυτές τις εαρινές συνεδριάσεις, οι μέτοχοι, για άλλη μια φορά, απέτυχαν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα κατά μέτωπο – αντί να χαιρετίσουν φιλόδοξα μια κίνηση για την αύξηση της δανειοδοτικής ικανότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας κατά μόλις 5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, για μια περίοδο 10 ετών, αναφέρει ο Μάλοχ-Μπράουν. Και συνεχίζει αναφέροντας ότι παρόλο που η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία συμφώνησαν να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση με χαμηλά επιτόκια μέσω του ΔΝΤ, αντιτάχθηκαν στις προτάσεις των αναπτυσσόμενων χωρών -συμπεριλαμβανομένων της Κίνας και της Βραζιλίας– για τις κορυφαίες οικονομίες να διοχετεύσουν περισσότερα κεφάλαια στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Η ατυχής πραγματικότητα είναι ότι, για πολλούς ηγέτες του Παγκόσμιου Βορρά, η διεθνής βοήθεια αποτελεί πλέον δευτερεύουσα προτεραιότητα, καθώς τα εσωτερικά ζητήματα και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία κυριαρχούν στην ατζέντα τους. Όμως, ενώ δικαίως υποστηρίζουν μια δημοκρατία στο Κίεβο, ίσως αποτυγχάνουν σε μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Σ’ αυτήν τού να αποδείξουν ότι η δημοκρατία και η δημοκρατική λήψη αποφάσεων μπορούν να δώσουν τις λύσεις που χρειάζεται ο πλανήτης μας.
Και ο θυμός στον Παγκόσμιο Νότο αυξάνεται, επίσης. Κατά τη διάρκεια των εαρινών συναντήσεων στην Ουάσιγκτον, οι αντιπρόσωποι τόνισαν πολλές φορές την αντίθεση μεταξύ των ημερών που απαιτούνται για τη διάσωση της Silicon Valley Bank ή της Credit Suisse και της Ζάμπια – η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται σε αναμονή για τη σύναψη μιας συμφωνίας με τους πιστωτές της.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη ευκαιρίες για μια νέα πιο φιλόδοξη προσέγγιση. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Open Society Foundations, αυτό που χρειαζόμαστε είναι η φιλοδοξία της Παγκόσμιας Τράπεζας να αυξήσει τη χρηματοδότηση για έργα πράσινης μετάβασης που θα απομακρύνουν τις χώρες από την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και θα φρενάρουν τις «βρώμικες» υποδομές.
Επιπρόσθετα, χρειαζόμαστε πολιτική δέσμευση από τις πλούσιες χώρες της G7 που συνεδριάζουν στην Ιαπωνία ότι θα αυξήσουν δραστικά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, καθώς και ότι θα επιδείξουν το είδος της επείγουσας αποφασιστικότητας που είδαμε ως απάντηση στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Χρειαζόμαστε, επίσης, φιλοδοξία τον Ιούνιο, όταν η Γαλλία συγκαλέσει στο Παρίσι Σύνοδο Κορυφής για ένα νέο παγκόσμιο σύμφωνο χρηματοδότησης, εστιάζοντας -για πρώτη φορά- στη δημιουργία ενός παγκόσμιου συστήματος χρηματοδότησης που θα μεταφέρει κεφάλαια στον Παγκόσμιο Νότο για την αντιμετώπιση του κόστους των κλιματικών ζημιών, σε χώρες όπως το Μαλάουι.
Και τέλος, όλοι μας πρέπει να αναγνωρίσουμε μια θεμελιώδη αλήθεια – ότι χωρίς να διορθώσουμε την παγκόσμια κρίση χρέους και φτώχειας, δεν θα μπορέσουμε ούτε καν να πλησιάσουμε την παγκόσμια κλιματική κρίση, η οποία τελικά απειλεί όλους μας.
Πηγή: Politico
