Ακούστε το άρθρο στο Spotify:

Οι αλλαγές στη θερμοκρασία και τις βροχοπτώσεις ήταν οι πιο κοινές αιτίες συγκρούσεων, οι οποίες αναφέρθηκαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% των περιπτωσιολογικών μελετών.

Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η εξεύρεση τροφής, νερού και υγιών οικοτόπων έχει καταστεί δυσκολότερη, με αποτέλεσμα πληθυσμοί ανθρώπων και ζώων να αναγκάζονται να μετακινηθούν σε νέες περιοχές ή ακόμη και σε μέχρι πρότινος ακατοίκητα μέρη. Συνεπεία αυτού, έχουν αυξηθεί οι συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων οδηγώντας πρακτικά από την καταστροφή περιουσιών έως και σε θανάτους, σύμφωνα με επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό Nature Climate Change από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.

Από τις γαλάζιες φάλαινες που συγκρούονται με πλοία έως τους αφρικανικούς ελέφαντες που σαρώνουν τα σπαρτά των χωριών, η κλιματική κρίση έχει εντείνει τις συγκρούσεις που καταλήγουν σε τραυματισμούς ή θανάτους ανθρώπων και άγριας ζωής. Οι ερευνητές «καταδύθηκαν» σε 30 χρόνια έρευνας, ανακαλύπτοντας πως ο αριθμός των ερευνών που συνδέουν την κλιματική κατάρρευση με συγκρούσεις, έχει τετραπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Στο πλαίσιο της έρευνας, μελετήθηκαν 49 περιπτώσεις σύγκρουσης ανθρώπων-άγριας ζωής σε κάθε ήπειρο του κόσμου, πλην της Ανταρκτικής, καθώς και στους πέντε ωκεανούς. Διαπιστώθηκε πως οι συγκρούσεις περιλάμβαναν κάθε ομάδα άγριας ζωής, πτηνά, ψάρια, θηλαστικά, ερπετά και ασπόνδυλα, από κουνούπια 2,5 mg έως και αφρικανικούς ελέφαντες έξι τόνων.

Οι αιτίες των συγκρούσεων

Καταρχάς, σημειώνεται ότι ως συγκρούσεις ορίζονται οι άμεσες αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων και άγριων ζώων που έχουν αρνητική έκβαση για τη μία ή και τις δύο πλευρές.

Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες που οδηγούν σε συγκρούσεις διαπιστώθηκε ότι είναι οι θερμοκρασιακές αλλαγές και οι αλλαγές που αφορούν τις βροχοπτώσεις, καθώς αναφέρθηκαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% των περιπτωσιολογικών μελετών. Αναφορικά με τα πιο κοινά αποτελέσματα των αλλαγών και των επακόλουθων συγκρούσεων, αυτά ανακαλύφθηκε ότι είναι ο τραυματισμός ή ο θάνατος ανθρώπων (43%) και ζώων (45%).

«Μας εξέπληξε το ότι πρόκειται για τόσο διαδεδομένο φαινόμενο παγκοσμίως, αυτό ήταν ένα από τα μεγάλα συμπεράσματα αυτής της μελέτης» σημειώνει η Μπριάνα Έιμπραμς, βιολόγος άγριας ζωής από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. «Δεν έχει αναγνωριστεί όσο θα έπρεπε το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή επιτείνει αυτές τις συγκρούσεις. Ίσως δούμε νέες συγκρούσεις σε μέρη όπου δεν υπήρχαν στο παρελθόν, ή συγκρούσεις εντονότερες σε μέρη όπου υπήρχαν ήδη» προσθέτει.

Οι συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπου και άγριας ζωής αποτελούν ήδη κύρια αιτία μείωσης και εξαφάνισης μεταξύ των μεγάλων θηλαστικών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στα οικοσυστήματα, σύμφωνα με την ερευνητική εργασία. «Η αναγνώριση της σύνδεσης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των συγκρούσεων ανθρώπου και άγριας ζωής είναι απαραίτητη για την πρόβλεψη και τελικώς την αντιμετώπιση των νέων και εντονότερων αλληλεπιδράσεων μεταξύ ανθρώπου και άγριας ζωής κατά τον 21ο αιώνα κι έπειτα», κατέληξαν οι ερευνητές.

Παραδείγματα συγκρούσεων

Στη μελέτη παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα αυτής της σύγκρουσης:

• Στη Σουμάτρα, οι δασικές πυρκαγιές που προκάλεσε η ξηρασία του Ελ Νίνιο, οδήγησε τίγρεις και ελέφαντες σε νέες περιοχές, προκαλώντας τουλάχιστον έναν θάνατο ανθρώπου.
• Προκειμένου να αποφύγουν τις υψηλές θερμοκρασίες της ημέρας, τα ζώα γίνονται ολοένα και πιο νυκτόβια, πραγματοποιώντας επιθέσεις σε κοπάδια όταν οι ιδιοκτήτες τους κοιμούνται, κάτι που συχνά οδηγεί σε πράξεις αντιποίνων και θανατώσεις άγριων ζώων.
• Στην Αρκτική, η κλιματική αλλαγή μειώνει τον όγκο θαλάσσιου πάγου, με αποτέλεσμα οι πολικές αρκούδες να αναγκάζονται να κυνηγούν όλο και περισσότερο σε χερσαίο έδαφος. Στην πόλη Τσέρτσιλ του Καναδά, γνωστή ως «πρωτεύουσα των πολικών αρκούδων στον κόσμο», η αλληλεπίδραση ανθρώπων και αρκούδων έχει τριπλασιαστεί μεταξύ 1970 και 2005.
• Οι γαλάζιες φάλαινες αλλάζουν το χρονοδιάγραμμα μετανάστευσής τους καθώς οι θαλάσσιοι καύσωνες γίνονται συχνότεροι, αυξάνοντας τις συγκρούσεις με πλοία.
• Η ξηρασία αναγκάζει τους ελέφαντες στην Τανζανία να αναζητήσουν τροφή και νερό σε κατοικημένες περιοχές, προκαλώντας καταστροφές σε σπαρτά και καλλιέργειες, αλλά και θανατώσεις αντεκδίκησης.
• Στη Σκωτία, η άνοδος της θερμοκρασίας έχει οδηγήσει στην αύξηση των πληθυσμών αγριόχηνων, οι οποίες τρέφονται με το γρασίδι που οι κτηνοτρόφοι χρειάζονται για τα πρόβατά τους.

«Η συστηματική μας έκθεση αποκάλυψε ένα εξαιρετικό εύρος συστημάτων παγκοσμίως στα οποία προκαλούνται συγκρούσεις λόγω του κλίματος», αναφέρουν οι ερευνητές. Οι ίδιοι εξηγούν ότι στην έρευνά τους δεν εξέτασαν τη διασπορά ασθενειών, αλλά σημειώνουν ότι «πρόκειται για μια καλά τεκμηριωμένη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής». Επισημαίνουν, ακόμα, την ανάγκη να προβλεφθεί πού είναι πιθανό να λάβουν χώρα συγκρούσεις στο μέλλον και να βρεθούν τρόποι για την ελαχιστοποίησή τους, όπως η δημιουργία συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για την κίνηση της άγριας πανίδας σε περιοχές επιρρεπείς σε ξηρασία ή μεγάλες πυρκαγιές.

Μια επιτυχημένη ιστορία που επισημαίνεται στην ερευνητική εργασία είναι το πρόγραμμα της Καλιφόρνιας για την αξιολόγηση και τον μετριασμό του κινδύνου εμπλοκής φαλαινών (RAMP, Risk Assessment and Mitigation Program) στον βορειοδυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, το οποίο εξετάζει σε πραγματικό χρόνο τις αλλαγές στο κλίμα, το οικοσύστημα και την αλιεία, αποσκοπώντας στον υπολογισμό του κινδύνου εμπλοκής φαλαινών σε αλιευτικά εργαλεία και, παράλληλα, ενεργεί προκειμένου να μειώσει την πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως μέσω της προσωρινής διακοπής της αλιευτικής δραστηριότητας.

Πηγή: Guardian