«Σημαντικά πιο ανησυχητική» απ’ ό,τι πιστεύαμε έως τώρα είναι η απώλεια ειδών άγριας ζωής, σύμφωνα με νέα έρευνα που διαπίστωσε ραγδαίες μειώσεις πληθυσμών σχεδόν στα μισά από τα είδη που διαβιούν στον πλανήτη.
Συνεπεία τής ανθρώπινης δραστηριότητας και παρέμβασης στα περιβάλλοντά τους, τεράστιος αριθμός ειδών έχει εξοντωθεί, ενώ πολλά είδη ωθούνται στο «χείλος» τής εξαφάνισης, με αποτέλεσμα οι επιστήμονες να κάνουν λόγο για 6η μαζική εξόντωση/εξαφάνιση των ειδών.
Σημειωτέον, η 6η μαζική εξαφάνιση αναφέρεται για πρώτη φορά σε γεγονότα εξαφανίσεων στα οποία καθοριστικό ρόλο θα έχει διαδραματίσει ο άνθρωπος, και όχι κατακλυσμικά γεγονότα όπως είχε συμβεί σε προηγούμενες μαζικές εξαφανίσεις στην ιστορία τής Γης.
Οι προηγούμενες πέντε μαζικές εξοντώσεις αφάνισαν η κάθε μία περισσότερο από το 75% τής ζωής στον πλανήτη. Η πέμπτη έλαβε χώρα πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και ήταν υπεύθυνη για τον αφανισμό των δεινοσαύρων.
Οι αιτίες τής εξαφάνισης
Αυτή τη φορά, βασική αιτία φαίνεται πως είναι η καταστροφή των άγριων φυσικών τοπίων προκειμένου να δημιουργηθούν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, πόλεις και δρόμοι, χωρίς φυσικά να εξαιρείται η κλιματική αλλαγή, η οποία παίζει κρίσιμο ρόλο που συνεχώς μεγαλώνει, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται ολοένα και περισσότερο.
Οι συγγραφείς της μελέτης ανέλυσαν περισσότερα από 70.000 είδη σε όλο τον πλανήτη, μεταξύ των οποίων ήταν θηλαστικά, πτηνά, ερπετά, αμφίβια, ψάρια και έντομα, ώστε να διαπιστώσουν εάν οι πληθυσμοί τους αυξάνονται, μειώνονται ή μένουν σταθεροί στο πέρασμα του χρόνου.
Διαπίστωσαν ότι στο 48% των ειδών παρατηρείται μείωση τού πληθυσμού, ενώ, αντίθετα, αύξηση παρατηρείται μόλις στο 3% επί τού συνόλου των ειδών, σύμφωνα με τα όσα σημειώνουν στη μελέτη τους οι ερευνητές, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Biological Reviews.
«Επείγοντας συναγερμός»
Ο βιολόγος Ντάνιελ Πιντσέιρα – Ντονόσο από τη Σχολή Βιολογικών Επιστημών τού Queen’s University στο Μπέλφαστ, χαρακτηρίζει το πόρισμα ως «επείγοντα συναγερμό». Ο ίδιος ανέφερε: «Άλλες μελέτες, βασισμένες σε πολύ μικρότερους αριθμούς ειδών, δείχνουν ότι η συνεχιζόμενη “κρίση εξόντωσης” είναι πιο σοβαρή απ’ ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Τα ευρήματά μας το επιβεβαιώνουν, αυτή τη φορά σε παγκόσμια κλίμακα».
Σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα των Απειλούμενων Ειδών που εκδίδει η Διεθνής Ένωση Προστασίας τής Φύσης, επιτροπή του ΟΗΕ, το 28% των ειδών στον πλανήτη απειλείται με εξαφάνιση.
Εντούτοις, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, το 33% των ειδών που αυτή τη στιγμή δεν θεωρούνται απειλούμενα για την Κόκκινη Λίστα, καταγράφουν μειώσεις πληθυσμών που σύντομα θα τα φέρουν στο όριο της εξαφάνισης.
Το μείζον πρόβλημα
Μειώσεις παρατηρούνται στα θηλαστικά, τα πτηνά και τα έντομα, αλλά τα αμφίβια είναι εκείνα με το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς αντιμετωπίζουν πολλαπλές απειλές, ανάμεσά τους ασθένειες και επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Καλύτερα, πάντως, είναι τα νέα για τα ψάρια και τα ερπετά, με τα περισσότερα είδη να διατηρούν σταθερούς τούς πληθυσμούς τους.
Γεωγραφικά, οι μειώσεις παρατηρούνται κυρίως στις τροπικές ζώνες, καθώς «εκεί τα ζώα είναι πιο ευαίσθητα σε απότομες μεταβολές τής θερμοκρασίας τού περιβάλλοντος», παρατηρεί ο Πιντσέιρα-Ντονόσο.
